Hoeveel landschapjes kan een man in een half uur op het canvas krijgen? En het geval van Ella kunnen het er nooit genoeg zijn.
Bij het zappen op zoek naar nog iets luchtigs voor het slapen gaan, stuitte ik in de elektronische gids op ‘The joy of pain’. Uit vrees in een soort SM-reality te vallen, wilde ik al schielijk doorklikken, toen ik een bekende bos volledig uitgeborstelde permanentkrullen in beeld kreeg. Het was ‘The joy of painting’ met Bob Ross! Misschien wel mijn meest favoriete programma ooit!
Ik ken geen man die zoveel generaties fascineert. Zelf ontdekte ik hem als twintiger en lag urenlang met mijn ultracoole, zeer hippe vriendinnen naar de tv te kijken. ‘The joy of painting’ was het enige programma waar mijn zeer oude vader, die op het laatst nergens meer om gaf, nog enige vreugde aan beleefde. Ik ken huilbaby’s die ervan stilvallen, ik heb buurmeisjes die er Snapchat voor in de steek laten. Mijn lievelingspuber kijkt het op YouTube, er zijn studentenhuizen waarin massaal wordt gekeken.
Waarom? Er gebeurt vrij weinig. Bob, visueel levenslang blijven steken in de seventies, murmelt vriendelijke dingen in een zo goed als lege studio voor een schildersezel. Hij stelt iedereen gerust: ‘Jij kunt dit ook, kijk zelf maar.’ Soms zit er een eekhoorntje in zijn zak of een vogeltje op zijn palet, want het is een groot dierenvriend. En hij schildert in een half uur een landschapje.
Het is het soort werk waar kunstkenners hautain om lachen en wat miljoenen mensen echt heel mooi vinden. Ik behoor tot die laatste groep. Hierbij kom ik uit de kast: mijn naam is Ella en ik hou van Bob Ross-schilderijen. En vooral van de manier waarop ze tot stand komen.
Zelf kan ik nog geen overtuigend stokpoppetje tekenen, dus ik vind het al schitterend als hij alleen de achtergrond met stevige streken vervaagd. ‘Niets meer aan doen,’ denk ik dan. Maar Bob zou Bob niet zijn als hij dan niet met een plamuurmes een rolletje Van Dyke bruin van zijn palet schraapte en – gasp! – in drie ferme streken een bergrug neer zet.
Wauw. ‘Niets meer aan doen,’ denk ik weer en prompt gaat hij aan de slag en tovert sneeuw, mist, gras en schittering op het water tevoorschijn. Als ik écht denk dat het af is, gooit hij er in zwart nog een gigantische boom (‘a happy little tree’) tegengaan, waarvan elk weldenkend mens weet dat ie het hele werk gaat verpesten, maar nee hoor – die boom hóórde daar.
Bij een echte Bob Ross hoort uiteindelijk altijd nog een wat verzakt hutje of een lief hekje en dan is de maestro klaar, rond in alle bescheidenheid af en dan heb je dus iets wat je van de gesubsidieerde culturati niet mooi mag vinden.
Misschien zit de waarde van Bob (hij overleed in 1995) ook niet zozeer in zijn collectie in-een-half-uur-gemaakte landschapjes, maar in zijn rust en vriendelijkheid. Die, samen met het zelfvertrouwen waarmee hij zijn zeezichten, meren en bergen neerzet en de manier waarop hij je aanspreekt, een soort prikkelvrije oase vormen in het moderne leven vol tijdlijnen waar hij nooit weet van hebt gehad.
Er is de laatste tijd veel te lezen geweest over ASMR-filmpjes. De afkorting staat voor ‘Autonomous Sensory Meridian Response’, het wil zoveel zeggen dat sommige mensen ’tintelende hersenen’ krijgen of juist superrelaxed worden krijgen van een mevrouw die eindeloos haar nagels over een haarborstel laat gaan of op een bolletje klopt. Bij mij werkt dat helaas niet, ik word er eerder stapelgek van. Wie er ook niet tegen kan en toch eens even totaal zen wil buizen voor de ultieme slow-tv: probeer Bob Ross eens. Viceland, rond middernacht. Welterusten.
