Carolien (57) wordt gek van haar eigenwijze moeder. Ze is 83 jaar, eet slecht, verslonst haar huishouden, maar ze vertikt het hulp te accepteren.
“Als jonge zeventiger verhuisde mijn moeder met mijn vader naar een uithoek van het land. Daar woonde mijn broer met zijn gezin en goede vrienden van mijn ouders, oom Harm en tante Ada. De bedoeling was dat ze daar in de rust en de natuur een leuke oude dag zouden hebben. En dat hebben ze ook gehad, een jaar of zeven lang. Toen stierven kort na elkaar mijn vader en oom Harm. Mijn moeder en tante Ada trokken veel samen op, maar toen Ada de ziekte van Alzheimer kreeg, verdween ze langzaam uit het leven van mijn moeder, die in de buurt verder nauwelijks contacten heeft.
Tante Ada leeft inmiddels al jaren niet meer. Mijn broer is gescheiden en is door werk en een nieuwe vriendin in een stad op anderhalf uur rijden terechtkomen. Mijn ex-schoonzus heeft een nieuwe relatie waardoor de emotionele band met mijn moeder minder is geworden. En de kleinkinderen zitten inmiddels op kamers, ook die wonen niet meer in de buurt. Lang verhaal kort: mijn moeder is nu een eindje in de tachtig en zit in die uithoek stevig te vereenzamen, terwijl ze ook steeds minder mobiel wordt.
Wat het extra lastig maakt, is dat ze niets wil. Mijn zus en ik hebben al van alles uitgezocht en aangeboden, aan contactgroepen van de kerk, dagbegeleiding, seniorenactiviteiten en andere dingen die haar wat afleiding zouden kunnen bieden. Maar mijn moeder weet altijd wel een reden te verzinnen om dat af te wijzen. Ze kan de mensen ’toch niet verstaan’ of het is ‘niets voor mij’. Ze vindt de regiotaxi te duur (ze heeft geld genoeg en we zouden dolgraag zien dat ze het aan zichzelf besteed in plaats van op de bank houdt). Of ze heeft er gewoon geen zin in. De maatschappelijk werkster heeft ze de deur gewezen omdat ze ‘geen bemoeienis’ wilde, net als de WMO-medewerker van de gemeente en de wijkzuster, omdat ze ook nog eens een zorgmijder is.
Wat ze wel wil, is dat wij langskomen en iets leuks met haar doen. Samen boodschappen doen, eindje toeren, samen eten, het hoeft helemaal niet bijzonder te zijn. Mijn zus en ik doen dat zo vaak als we kunnen, met allebei een stevige baan en een eigen gezin. Ook logeert onze moeder regelmatig bij ons en rijden we haar voor logeerpartijtjes naar haar eigen zus, ook een alleenstaande tachtiger. Maar duidelijk is dat dit binnenkort niet meer genoeg zal zijn. Mijn moeder kookt nog amper voor zichzelf, maar wil geen maaltijddienst. Het huishouden verslonst, maar ze wil geen huishoudelijke hulp. Ze is al een paar keer gevallen, maar wil geen alarmknop. Ze klaagt over álles, maar verzet zich tegen alle oplossingen.
Wij weten het soms ook niet meer. Ze zou een perfecte kandidaat zijn geweest voor het goede ouwe bejaardentehuis dat niet meer bestaat, maar is nog veel te goed voor een verpleegtehuis. Mijn zus en ik hebben haar ingeschreven voor aanleunwoningen bij ons in de buurt, maar gezien de wachtlijsten kan dat nog wel jaren duren. En voor ‘particuliere bejaardenopvang’ zijn wij noch zij vermogend genoeg.
Ik vind het zielig voor mijn moeder, dat ze zo ver weg zich in haar eentje moet zien te redden. Maar het is ook frustrerend als iemand alles wat je aandraagt om haar leven wat makkelijker te maken afwijst. De tijd en energie die erin gaan zitten zijn het probleem niet, ik hou heel veel van haar en ze heeft ook altijd goed voor ons gezorgd. Maar de uitzichtloosheid van deze situatie vreet aan me. Ik heb me al een slag in de rondte gebeld, maar kom geen steek verder.
Het eerlijkst was nog haar huisarts die zei dat in dit soort situaties pas beweging komt als het een keer mis gaat. Ik zou dat graag vóór zijn, maar afgezien van haar in huis nemen – ik weet niet of mijn huwelijk dat zou overleven – zou ik niet weten hoe.”
Lees ook:’Ik ben niet langer zijn minnares, maar zijn mantelzorger’
