50 dingen die ik ooit aan mijn kleinkinderen moet uitleggen

Miriam ziet nu al de verbijsterde gezichten van haar toekomstige kleinkinderen voor als oma vertelt over vroeger: ‘Appen bestond niet. Als je het uitmaakte met je vriendje moest je hem dat in hoogsteigen persoon vertellen.’

Op de stoep stonden hokjes waarin je iemand kon bellen.
In dat hokje stopte je een kwartje in een gleufje.
Op een plankje lagen dikke boeken met de telefoonnummers van iedereen in de omgeving.
Je belde de PTT als je het telefoonnummer niet wist en dan hielp een telefoniste je verder.
Je moest het nummer draaien met je vinger.
Dat nummer bestond uit twee delen. Een kerngetal en je eigen nummer.
O wee als je het verkeerde cijfer draaide, dan moest je weer helemaal opnieuw beginnen.
Als er werd opgenomen, zei je eerst je naam omdat je niet kon zien wie er belde.
Aan het einde van het gesprek zei je: ‘Ik ga ophangen.’
Het toppunt van luxe was een telefoon met een extra lang snoer.
In Amerika hadden gezinnen soms meerdere telefoons en daar kon je je niets bij voorstellen.
We maakten hooguit drie keer per jaar foto’s. Met Kerst, op je verjaardag en op de vakantie.
Die foto’s maakte je met een camera – een groot ding dat je mee moest slepen.
Ze foto’s kon je pas bekijken als ze waren ontwikkeld.
Zelfs lelijke foto’s plakte je in.
Jullie overgrootvaders hadden in de jaren tachtig opeens allemaal een dikke snor.
Daar hing vaak vla in.
Vla was een vloeibare zoete pap dat je alleen kreeg als je je bord had leeggegeten.
Het gerucht ging dat ze in Japan rauwe vis aten en daar griezelden wij van.
Dat je op een schermpje degene zou zien met wie je belde, was pure science fiction.
Wij gingen op goed geluk naar het huis van een vriendinnetje en stonden dan weleens voor een gesloten deur.
We keken naar één aflevering van een serie en moesten dan een week wachten voor de volgende aflevering.
Als je het uitmaakte met je vriendje, deed je dat in hoogsteigen persoon.
Foto’s van eten stonden alleen in kookboeken en tijdschriften.
Op vakantie met het vliegtuig was iets voor stinkendrijke mensen.
Je ging een keer per jaar uit eten en dan kon je kiezen tussen de Chinees of een bistro.
Op elk product in de winkel zat een stickertje met de prijs.
Als dat stickertje ontbrak, wist die kassabediende de prijs uit haar blote hoofd.
Op school, in restaurants, in de trein en het vliegtuig – overal mocht je roken.
Werkstukken schreven we met de hand.
Je had slechts had drie paar schoenen. Gewone schoenen, gymschoenen en en regenlaarzen.
Sporten heette gymnastiek.
Een sportschool was een gymlokaal.
We hadden geen fitnessapparatuur maar een rekstok, ringen, een evenwichtsbalk en een paard.
Dat paard had geen hoofd en geen staart en je moest eroverheen springen.
Jongetjes gingen op voetbal. Meisjes op ballet. Andersom was ondenkbaar.
Als je je arm of been brak lag je rustig drie weken in het ziekenhuis.
Rijke mensen waren particulier verzekerd. Arme mensen zaten in het ziekenfonds.
We konden op straat uren elastieken, stoepranden, touwtjespringen en verstoppertje spelen.
We douchten niet elke dag.
Geen dame die haar haren verfde – dat deden alleen lellebellen. Je werd gewoon grijs. Er ging hooguit een spoelinkje doorheen waardoor alle oudere vrouwen een blauwe waas op hun hoofd hadden.
Vegetariërs werden beschouwd als malloten.
Niemand had ooit gehoord van vegan, fitgirl, quinoa, humus, avocado, spelt en tahini.
Als je 25 jaar voor dezelfde baas werkte, werd je uitbundig geprezen.
Je had geen idee of de baby in je buik een jongen of meisje was.
Als je iets wilde weten, zocht je dat op in de encyclopedie.
Ongehuwde vrouwen werden oude vrijsters genoemd.
De Efteling was het enige pretpark van Nederland en bestond alleen uit het sprookjesbos.
Er lag elke winter genoeg ijs om te schaatsen. Elke winter. Echt elke winter.
Het enige lijstje dat we kenden was het boodschappenlijstje. To do-lijstjes bestonden niet.