‘Wat is je verhaal?’ vraagt De Bank aan Marjolein als ze wilt internetbankieren. ‘Flikker op met je verhaal,’ schreeuwt ze naar haar scherm. ‘Ik wil geld overmaken, niet een verhaal delen!’
Opeens was het er: Het Verhaal. Facebook wilde dat je het met ze deelde, de ABNAmro, iedereen en zijn moeder vond opeens dat hij ‘een verhaal’ moest hebben. Het is niet meer genoeg om gewoon een goed product te hebben of een aardige dame bij de klantenservice. Soms hebben ze niet eens een goed product of een aardige dame bij de klantenservice. Nee, handige marketeers of inspirators of God mag weten hoe die gebakkenluchtjongens en -meisjes heten tegenwoordig, hebben ons wijsgemaakt dat we een VERHAAL nodig hebben. Een mooi verhaal dat we kunnen ophangen als we ons echte werk wat lopen te verzaken, als je het mij vraagt. Ga lekker werken, denk ik dan, gewoon, handen uit de mouwen en aan de slag. Met gebakken lucht bouw je luchtkastelen. ‘niet lullen maar poetsen’, daar word je pas beter van.
Het viel me het eerst op bij Facebook. Ik was nog lang niet uitgeïrriteerd over de ‘belevenis’, die je overal en nergens, maar vooral in supermarkten scheen te moeten ondergaan. Hagelslag, geen kleine stukjes chocola, maar een belevenis. Brood, ook een belevenis, gemaakt van liefde en passie. Ik zou ze willen toeschreeuwen: HET ZIJN GEWOON GRANEN, MENSEN. EN WAT GIST. Boodschappen doen was niet meer een winkel in, spullen kopen en naar huis, maar een ervaring, een belevenis waarmee je uitdrukking geeft aan je hoogst authentieke persoonlijkheid. Blèèh.
Maar goed, nu is er het verhaal bij gekomen. Je beleeft wat en je verhaalt erover. Dat moet natuurlijk online, want als je het niet met je 600 beste Insta-vrienden deelt, is het niet echt gebeurd. En waarom zou je überhaupt iets doen en het niet gelijk het net op slingeren? En bleef het maar bij de individuele verhalen; die zijn wat makkelijker te ontwijken dan wanneer bedrijven en instanties je om je oren gaan slaan met hun verhaal.
Het klinkt op het eerste gezicht best vriendelijk, iemand vragen naar zijn verhaal. Alsof ze naast je zitten in de bus en geïnteresseerd informeren naar het boek dat je leest. Gewoon, een praatje. Maar weten ze nog niet genoeg van mij? Moet ik ook nog een verhaaltje schrijven voor ze? Een autobiografisch dingetje zodat ze die laatste stukjes die ze nog niet weten ook in hun grote datacentra kunnen opslaan? Het kunnen datamimen, er algoritmes op los kunnen laten die mij weer in hun richting kunnen sturen?
Ik wil geen verhaal en geen beleving delen met een bedrijf. Een bakker moet brood verkopen, niet verhaaltjes, een bank moet op mijn geld passen, geen verhalen vertellen. Het kan zo leuk zijn, verhalen vertellen, maar dan ook alleen als het een mooi verhaal is, iets heroisch of juist romantisch, met wat spanning of voor mijn part een vleugje sex. Een echt verhaal, met kop en staart, ter lering of vermaak. Maar nooit, nooit om me leeg te trekken en door te verkopen.
Pssstt… Wist je dat we ook een tijdschrift hebben? Neem een abonnement of koop een los nummer om te kijken wat je ervan vindt.
