Van 8 t/m 14 april is het de Week van de Overgang, met als doel het nog steeds heersende taboe rondom dit onderwerp te doorbreken. Vandaag aan het woord: Stefanie de Jong, acupuncturist gespecialiseerd in hormonale veranderingen bij vrouwen.

In hoeverre verschilt de Chinese vrouwengeneeskunde van de westerse?

Stefanie de Jong: “In de Westerse Geneeskunde wordt in principe ingezoomd op het probleem. Gekeken naar de plek in je lichaam waar een vorm van disbalans zich toont. En hoe dit zo snel mogelijk geëlimineerd kan worden uit het geheel, of gereguleerd met medicatie, om balans te herstellen.

De Chinese Geneeskunde heeft van oudsher al een totaalvisie op de mens, er wordt uitgezoomd. Onderzocht wat er aan de basis ligt van een bepaalde disbalans en hoe deze terug in harmonie gebracht kan worden met het geheel, door het zelfregelend vermogen van je lichaam te versterken en communicatie tussen cellen te herstellen.

Aangezien overgangsklachten zich heel divers kunnen presenteren, is het voor vrouwen het mooiste zij het beste van beiden kunnen combineren. Kennis en lichaamsbewustzijn zie ik als de basis om de juiste combinatie voor jezelf te kunnen vinden.”

Hoe werkt acupunctuur?

“Acupunctuur is de meest bekende behandelmethode uit de 5000 jaar oude Traditionele Chinese Geneeswijzen, waarbij dunne naaldjes op bepaalde punten op je lichaam worden ingebracht om de energiebalans in meridianen te herstellen.

De meridianen zijn een geleide systeem, zoals het zenuwstelsel, de lymfe en de bloedsomloop, dat verbonden is met alle organen en de hersenen. Door de meridianen stroomt jouw Qi (levensenergie). Dagelijks maak je Qi op (werken, sporten, denken) en vul je Qi aan (voeding, ademhaling, rust). Wanneer je energie uit balans is, ontstaan klachten. Dit zijn signalen waarmee het lichaam aangeeft dat er sprake is van een tekort aan een bepaalde Qi, of juist een te veel, of een stagnatie ervan.

Herstellen van jouw energiestroom is mogelijk met behulp van acupunctuur. Door het activeren van specifieke acupunctuurpunten maak je het zelfgenezende vermogen van je lichaam wakker en geef je een specifieke boodschap aan het lichaam om een nieuwe balans te handhaven.”

Wat kan de Chinese Vrouwengeneeskunde betekenen bij overgangsklachten?

“De Chinese Vrouwengeneeskunde biedt een positief perspectief op de overgang, waarbij alle hormoon-gerelateerde klachten een signaalfunctie hebben. Als je leert specifieke signalen te begrijpen, kun je leren ervan af te komen.

Het perspectief luidt dat wanneer de menstruatie stopt ‘bloed wordt uitgespaard en kan opstijgen naar het Hart voor mentaal-emotionele rijping en expressie’.

Het betekent dat energie die in de vorige levensfase verloren ging in het in stand houden van je menstruatiecyclus, of zwangerschap, de zorg voor je gezin of andere geliefden, in deze nieuwe levensfase behouden blijft voor jezelf. De bedoeling is dat je deze energie én je opgebouwde levenswijsheid gaat delen met de wereld op een manier die authentiek is.

De overgang is de levensfase waarin je meer tijd mag gaan nemen voor je eigen behoeften en verlangens. Je definitieve hormonale veranderingen ondersteunen dit: doordat hormoonproductie vermindert, wordt je op allerlei manieren prikkelbaarder. De bandbreedte waarbinnen jij balans ervaart wordt van nature smaller.

Bijvoorbeeld opvliegers en nachtzweten zijn uitingen van je innerlijke thermostaat die prikkelbaarder is. De signaalfunctie hierachter is dat je dichterbij jezelf moet blijven, minder over je grens dan je misschien gewend was.

De overgang is dus een persoonlijke zoektocht hoe je binnen je nieuwe bandbreedte het beste kunt functioneren. En welke keuzes en aanpassingen je hiervoor te maken hebt in je dagelijkse leven. Als je het op die manier kunt bekijken, worden je overgangsklachten ineens heel helpend om een meer authentieke versie van jezelf te worden.”

Kun je echt met acupunctuur de hormoonbalans beïnvloeden? Je kunt toch geen oestrogeen aanmaken via energiebanen?

“Acupunctuur werkt stress- en hormoonregulerend. Dat het direct invloed heeft op dit niveau in je lichaam kan verklaard worden vanuit de embryologische ontwikkeling: de meridianen vormen jouw blauwdruk bij conceptie.

Een ander sterk punt is dat acupunctuur altijd gelijktijdig op fysiek en mentaal-emotioneel niveau werkt. Dit maakt acupunctuur perfect voor het in balans brengen van overgangsklachten omdat schommelende hormonen je ook fysiek én mentaal-emotioneel beïnvloeden.

Je maakt niet letterlijk meer hormonen aan via je energiebanen. Maar je kunt met acupunctuur wel de balans herstellen tussen de verschillende hormonen en de uitwerking die ze hebben op je lichaam en geest. Vanuit de Chinese Vrouwengeneeskunde is veel aandacht voor de signaalfunctie van overgangsklachten.

Hét kenmerk van overgangsklachten is dat ze vrijwel altijd terug te brengen zijn tot een vorm van overprikkeling. Denk aan stemmingswisselingen, onrust, slecht slapen, opvliegers of micro-ontstekingen zoals eczeem of gewrichtspijn. Dit heeft te maken met je hormoonproductie die van nature afneemt.

Progesteron is het eerste hormoon dat gaat dalen. Dit is ook je relax hormoon, het kost je dus letterlijk meer moeite om te ontspannen. Het signaal dat hier onder zit is: zoek naar een betere balans tussen activiteit en rust.

Ook gaat je oestrogeenproductie afnemen en dit heeft grote invloed op je stemming. Je kunt je sneller somber voelen en moeite ervaren je te verbinden met jezelf of anderen. Het signaal is: herijk je grenzen. Maak jezelf belangrijker, doe vaker iets waar je écht blij van wordt en zeg eens wat vaker Nee.”

Wat moet een vrouw in de overgang zich voorstellen bij een behandeling? Na hoeveel keer mag je resultaat verwachten, moet je het bijhouden, hoe werkt het in de praktijk?

“Tijdens een acupunctuurconsult worden veel vragen gesteld over je gezondheid en je klachten. Ook wordt informatie over je interne balans verzameld door het bekijken van je huid en tong en het voelen van je pols als afspiegeling van je vitaliteit.

Op basis van je klachten wordt het onderliggende patroon geïdentificeerd en daarop wordt een behandelplan gemaakt. Dit bestaat uit een specifieke combinatie van acupunctuurpunten. De punten worden in principe gestimuleerd met flinterdunne naalden. Maar als je dat niet prettig vindt, kan het ook met alternatieven zoals laser, magneten, of druktechnieken. Angst voor naalden hoeft dus geen belemmering te zijn om voor acupunctuur te kiezen.

Vaak wordt een acupunctuurbehandeling gecombineerd met kruiden, voedingsadvies of leefstijl tips zodat je ook zelf actief kan bijdragen aan het optimaliseren van je hormoonbalans.

Ikzelf ben dol op het meegeven van ‘huiswerk opdrachten’ omdat ik het regie nemen over je eigen gezondheid ontzettend belangrijk vind. In het geval van overgangsklachten is er écht heel veel dat je zelf kan doen, bijvoorbeeld journalen om jouw specifieke triggers in kaart te brengen, keuzes maken om stress te reduceren, je voedings- en beweegpatroon aanpassen zodat het je veranderende hormoonhuishouding beter ondersteunt.

De typische overgangsklachten zoals opvliegers en nachtzweten zijn meestal erg snel te reguleren met acupunctuur. Klachten zoals slapeloosheid, migraine en droogte van huid en slijmvliezen ontwikkelen zich over een wat langere periode en duren daarom wat langer om te herstellen. Acupunctuur is maatwerk en er zijn geen 2 mensen precies hetzelfde. Maar in het algemeen kun je erop rekenen dat 1 tot 6 behandelingen al het verschil maken in je hormoonbalans.”

Meer informatie: Stefanie de Jong, Praktijk Laogong

Nooit meer iets missen?

Schrijf je in voor de nieuwsbrief en je krijgt wekelijks een verzameling van de beste stukken, updates over de podcast en de beste aanbiedingen van Saar in je mailbox!