Het begint met de kerstkaarten schrijven uit naam van de hele familie en voor je het weet ben je je schoonmoeders hoeder, terwijl haar zoon uitstekend in staat zou zijn om haar ook eens naar de oogarts te rijden. Deze Saartjes willen éven spuien.

Dordogne

Ellis (54): “Het begon met onze bruiloft, die helemaal door de moeder van man is bepaald, omdat zij en haar man het grootste deel betaalde. Ik wou haar te vriend houden, maar ik heb dus niet eens mijn eigen bruidsjurk kunnen uitkiezen. Later bemoeide ze zich steeds meer met de opvoeding van de kinderen. Dat zat me zo dwars dat ik meer ben gaan werken om de kinderopvang te kunnen betalen, om maar niet meer afhankelijk te zijn van haar. Ze bedoelt het allemaal goed, maar ze is best dwingend. Nu wil ze weer met zijn allen op vakantie, een groot huis huren in Frankrijk. ‘Intergenerationeel, dat is heel hip!’ zegt ze. ‘En gezellig!’ Ik trek haar een paar uur op zondag, maar echt niet twee weken op elkaars lip. Mijn man ziet het ook niet zitten, maar verwacht van mij dat ik het op een tactvolle manier afwimpel. Dat ga ik dus niet doen. ‘Het is jouw moeder, jij zorgt maar dat het niet doorgaat,’ heb ik gezegd. Hem kennende vrees ik nu al dat we toch met haar in de Dordogne terecht komen.”

Vrouwenwerk

Eslem (61): “Ze wordt ouder, het gaat allemaal niet meer zo makkelijk en mijn schoonvader is overleden, dus ze is alleen – het is een dame die hulp nodig heeft en we helpen haar natuurlijk. Maar mijn schoonmoeder vindt het de normaalste zaak van de wereld dat ik kom schoonmaken, haar boodschappen doe en met haar naar de oogarts ga ‘want dat zijn vrouwendingen’. Je hoeft je niet uit te kleden bij de oogarts, hè? Ik heb al eens gezegd dat ze ook haar zoon kan bellen, maar dat doet ze niet ‘want die heeft het al zo druk’. Hallo, ik werk ook! Mijn man vindt het op zijn beurt wel prima zo, want die heeft helemaal geen zin om bij het stofzuigen van haar te horen dat hij het niet goed doet. We hebben er flink ruzie over gehad, sindsdien stuur ik hem de helft van haar verzoeken en lossen ze het samen maar op. Ik wil best mantelzorgen, maar niet ‘omdat ik een vrouw ben’.”

Moeder en zoon

Adinda (52): “Na de dood van mijn schoonvader was mijn schoonmoeder ontredderd, dat snapte ik best. Maar dat ze echt voor alles naar haar kinderen keek, vond ik ook wel weer een beetje overdreven. Ze heeft er vier, ze vliegen voor haar en verwachten dat ook van mij. Het gaat hier om een fitte zeventiger die nog helemaal bij is, maar zich hulpbehoevend voordoet omdat ze het zo ontzettend gezellig vindt als haar familie bij haar is. Sinds ik vaker zeg dat ik geen tijd heb – ik werk, we hebben pubers, mijn ouders hebben ook recht op een beetje aandacht – ben ik de kwaaie pier. Zelfs mijn vriend laat zijn moeder altijd voorgaan. We zijn al eens niet op vakantie geweest omdat ze huilerig deed omdat ook haar andere kinderen op dat moment weg waren en ze op niemand terug kon vallen. Hij is niet in staat een volwassen gesprek met haar te houden, kom niet tussen een man en zijn moeder. Ik heb moeten leren om voor mezelf op te komen en te zeggen: prima, ga ik alvast met de kinderen vooruit en dan zien we jou wel als het uitkomt. Ben ik wéér de kwaaie pier, uiteraard.”

Emotionele chantage

Saskia (64): “Na vijf jaar mantelzorgen kon mijn schoonmoeder een aanleunwoning krijgen. Iedereen blij, mooi complex, er wordt van alles georganiseerd. Bejaardengym, knutselen, lezingen, zingen, kerkdiensten, appeltaart bakken, spelletjes, uitjes – wie wil kan de hele dag bezig worden gehouden. Ze vindt alles echter eng en zit de hele dag in haar huisje. Het liefst wil ze dat we overal bij zijn om haar hand vast te houden en ik weet niet of het nu onzekerheid of gemakzucht is. Als wij er zijn, kan ze alleen maar klagen dat ze nooit iemand ziet en dat ze nooit had moeten verhuizen. ‘Ik moet alles alleen doen’ is haar favoriete zin, hoewel er vijf keer per week een kind of een vriendin langskomt. Wij wonen het dichtste bij en zijn dus het meest logische aanspreekpunt voor hand- en spandiensten. Maar ik ga niet een uur met haar naar een stomme spelletjesshow kijken, dat mag mijn man doen, die daar natuurlijk ook niet echt zin in heeft. Maar het is toch echt zijn moeder, hij moet er mee dealen. Het is wonderbaarlijk hoeveel oude mensen gedaan krijgen met een beetje emotionele chantage.”

Kouwe kant

Lauren (59): “Sinds ik 1991 ik een einde heb gemaakt aan het verplichte zondagsbezoek aan mijn schoonmoeder ben ik in haar ogen een heks die haar de kleinkinderen onthoudt. Dat was helemaal niet zo, ze kon ze zien wanneer ze maar wilde. Ik wilde alleen van die gewoonte af, om ook als gezin eens wat te kunnen ondernemen. Mijn man ging soms nog wel in zijn eentje, die vond en vindt het toch wel heel lastig om zijn moeder iets te weigeren. Hoe ouder ze wordt, hoe veeleisender. Eerder was mijn schoonvader daarin een redelijke factor die dat kon afremmen, maar sinds hij er niet meer is, is ze van mening dat al haar kinderen, hun aanhang en de kleinkinderen verantwoordelijk zijn voor haar geluk. Mijn man is niet zou goed in staat die verwachtingen van haar te managen. Gelukkig is de kouwe kant van de familie het eens dat er niet aan álles toegegeven hoeft te worden. Dat steunt me wel, dat ik niet langer de enige heks ben. Alle schoondochters en -zonen deugen gewoon niet, in haar ogen. Ik hoop dat ik, als het zover is, wat milder zal staan tegenover de aanhang van mijn kinderen.”

Nooit meer iets missen?

Schrijf je in voor de nieuwsbrief en je krijgt wekelijks een verzameling van de beste stukken, updates over de podcast en de beste aanbiedingen van Saar in je mailbox!