We praten er zelden over, maar bijna ieder mens speelt weleens met de gedachte een einde aan het leven te maken. Het betekent niet dat je gek, vreemd of ziek bent. Wel dat je door een depressie meegezogen kunt worden en het leven soms verdomd moeilijk is. 

De nacht nadat mijn huwelijk ontplofte, sliep ik voor het eerst in de logeerkamer. Een kamertje waar ik tot die tijd alleen kwam om te stofzuigen, de ramen te lappen en het bed op te maken. Nu lag ik opeens zelf in het gastenbed. Twee deuren verderop lag mijn echtgenoot te slapen. Ik hoorde hem vredig snurken alsof er niets aan de hand was en we de volgende ochtend net als altijd zouden ontbijten met gekookte eitjes, verse jus, koffie en croissants.

Googelen op zelfmoord

Ik had mijn laptop meegenomen en zat rechtop in bed driftig te googelen. Ik herinnerde me vaag dat een vriendin van Mick Jagger ooit zelfmoord had gepleegd door zich op te hangen aan een sjaal die ze aan de knop van de badkamerdeur had bevestigd. Met vriendinnen had ik het daar verbijsterd over gehad. Hoe deed je dat in vredesnaam: je ophangen aan een deurklink? Zo’n ding zat toch veel te laag? Die vriendin was nota bene heel lang, L’Wren Scott torende met haar lange benen opvallend boven de Rolling Stone-zanger uit.

Die nacht wilde ik niets liever dan het voorbeeld volgen van Micks geliefde. Ik was zo kapot dat ik nergens anders aan kon denken. Kwam het even goed uit dat in die logeerkamer een ladekast stond waarin ik mijn sjaals bewaarde. Van Hermès nog wel, best chic om je daaraan op te hangen dacht ik cynisch. Ik moest opeens denken aan een goede vriendin die een tijd met serieuze suïcidegedachten had rondgelopen. Ze bekende me later dat ze de ochtend voor haar poging een manicure had bezocht om haar nagels te laten doen. Ook had ze haar wenkbrauwen laten epileren en verven. Bij de ijzerwinkel had ze lang getwijfeld tussen een rood en een blauw touw. Als ze gevonden werd, wilde ze er wel een beetje verzorgd bij hangen, vertelde ze. Ze lachte er mismoedig bij. Ik kon me daar wel iets bij voorstellen. Ze was haar hele leven al ijdel en kon uren haar rimpels bestuderen in de spiegel. IJdel tot aan de hemelpoort. Overigens: goddank is haar actie mislukt – op het laatste nippertje belde ze haar psychiater die haar meteen liet opnemen.

Sjaals knopen

Maar goed, terug naar mijn Hermès-sjaals en laptop. Ik kwam op een site die me precies vertelde hoe je je kon opknopen aan een deurklink. Ook werd uitgelegd hoe je een goeie strop maakt. Ik stapte uit bed, pakte mijn sjaals en kroop weer tussen de lakens. Geconcentreerd volgde ik het stappenplan, maar het lukte me voor geen meter van een sjaal een strop te maken.

Na eindeloos klooien met sjaals, gaf ik het op. Doodmoe viel ik in slaap, eindelijk stopten de tranen die al uren over mijn wangen kropen. De volgende ochtend werd ik diep depressief wakker, een depressie die dik een jaar zou aanhouden. Ik kon niet meer werken, viel 25 kilo af en woonde zelfs een paar maanden bij mijn broer en schoonzus omdat ik absoluut niet meer voor mezelf kon zorgen. Al die tijd dacht ik aan zelfmoord. Bij de scheidingsadvocaat, als ik met de hond door het bos wandelde, tijdens het Netflixen, in de supermarkt, bij de kassa van Ikea. Ik dacht er zelfs aan als ik heerlijke avonden had met vriendinnen. Dat ik mezelf zou doden, wist ik zeker. Die gedachte monterde me als het ware op omdat ik wist dat ik daarmee de pijn van het gemis voorgoed kon stoppen. De vraag was alleen hoe ik het moest doen. Voor de trein springen was geen optie. Ik had ooit gehoord van een jongen die dat had overleefd maar wel beide benen en armen had verloren. Dat risico wilde ik niet lopen. Van een hoog gebouw springen durfde ik niet, ik werd al gek bij de gedachte. Ik verdiepte me in dodelijke medicijnen, maar had geen idee hoe ik daaraan kon komen. Je schijnt ze redelijk makkelijk in China te kunnen krijgen, maar ik wist zeker dat ik in een of ander obscuur apotheekje zou worden afgescheept met aspirine of gestampte muisjes – leer mij de Chinezen kennen. Bovendien, waar haalde ik het geld vandaan om naar het verre Oosten af te reizen. Als zzp’er heb je geen recht op een uitkering als je ziek bent en mijn spaarrekening slonk als een dolle.

Depressie gaat voorbij

Uiteindelijk ben ik bijzonder geholpen door een filmpje waarop ik stuitte toen ik voor de zoveelste keer ‘zelfdoding’ googelde. Het was zo’n zeven maanden na de ontploffing van mijn huwelijk en ik voelde me ellendiger dan ooit. “Iedereen die depressief is, denkt aan zelfmoord”, hoorde ik een psychiater zeggen. “Zoals koorts hoort bij griep, zo horen suïcidale gedachten bij een depressie. En een depressie gaat voorbij, niet zo snel als griep weliswaar maar uiteindelijk kun je ervan genezen.” Ik kan het filmpje niet terugvinden, en heb dus geen idee wie die woorden sprak, maar weet nog precies hoe ze me geruststelden. Dat ik mijn leven zinloos en ondraaglijk zwaar vond, die gevoelens konden dus verdwijnen! Ik zou me niet de rest van mijn leven zo ellendig voelen! Als mijn depressie verdween, zouden ook de zelfmoordgedachten verdwijnen! Ik heb niets met uitroeptekens, maar ineens popten ze op in mijn brein. Voor het eerst zag ik licht in een doodenge, pikzwarte grot. Die nacht viel ik in slaap met iets van een geluksgevoel. Iets wat ik nooit meer had verwacht te voelen.

Hulp van een therapeut

De volgende ochtend volgde ik eindelijk het dringende advies van broers en vrienden op. Ik belde een psychotherapeute die ik van vroeger kende en vroeg om hulp. Een week later zat ik aan haar tafel met een kop thee. Ik deed mijn best niet te janken. Ik vertelde over de man van wie ik zoveel had gehouden. Ik biechtte op hoezeer ik naar de dood verlangde. Toen ik vertelde over het Hermès-sjaaltje moesten we allebei lachen. De psychotherapeute had ook nooit een knoop kunnen leggen. Na de eerste sessie volgden er nog een stuk of tien. Heel langzaam kreeg ik weer een beetje zin in het leven. Als het slecht met me ging, mocht ik mijn psychotherapeut bellen of appen. Alleen die mogelijkheid was al zo fijn dat ik dat maar zelden hoefde te doen.

En zo verdween de depressie uit mijn leven. Ik besefte hoe mijn broers en vrienden me hebben gesteund in die donkere maanden. Hoezeer ik met liefde word omringd. En als ik naar mijn hond kijk, denk ik: ik hoop dat je nog heel lang leeft.

PRATEN OVER GEDACHTEN AAN ZELFDODING KAN BIJ DE CRISISLIJN VAN 113ZELFMOORDPREVENTIE: 0900-0113

TEKST ELS ROZENBROEK

NIEUW: SAAR CURSUSSEN Hey! Wist je dat we nu ook cursussen hebben? Niet van die niemendalletjes gemaakt door jonge meiden, maar stevige en slimme online trainingen gemaakt door en voor 50+ vrouwen. Kijk hier voor ons nieuwe cursusaanbod.

NU MET 15% INTRODUCTIEKORTING (gebruik bij het afrekenen de code: introductiekorting)