Beppie Melissen (70) is in het echt net zo resoluut als tante Cor die ze speelt in Gooische Vrouwen. “Als iemand een beeldschoon gezicht heeft maar niet leuk lacht, ben ik er na tien minuten klaar mee.”
Het gesprek met acteur Beppie Melissen begint met een heksenhaar. Het is zondagochtend en we zitten op het terras van Worst, een wijncafé in Amsterdam waar ze ook heel lekker eten hebben. We bestellen nog geen wijn, eerst cappuccino. Ik zeg tegen Beppie dat ik net een lang, zwart haar uit mijn kin heb getrokken. Je moet toch ergens mee binnenkomen en dit is iets nieuws sinds ik de veertig ben gepasseerd. Beppie knikt begripvol vanachter een grote chique zonnebril. “Ja, dat krijg je. Ik wil altijd dat mensen het tegen me zeggen als er onverhoopt eentje zit. Er is natuurlijk een boel uiterlijk verval waartegen je niets kunt doen – of wel en dan is het vaak ook niet fraai – maar zo’n haar, die kun je tenminste nog direct uitroeien. Ja, het is heel feministisch, plukken haar overal, maar ik houd er niet van, ik heb het altijd weggehaald. Goed gesprek dit, hè?”
De cappuccino’s komen op tafel.
“Heb je last van mijn zonnebril? Omdat hij multifocaal is en ik er alles mee kan, lezen, schrijven, koken, vergeet ik soms dat ik hem op.”
Terwijl we de menukaart bestuderen, gaat het over krankzinnige huizenprijzen en andere geldkwesties. “Ik zie in mijn vak veel persoonlijke drama’s door de bezuinigingen van oud-staatssecretaris van cultuur Halbe Zijlstra, ook bij mensen tussen twintig en dertig. Die jongelui besteden een waanzinnig groot deel van hun inkomen, als ze dat al hebben, aan een kutkamertje. Wat dat betreft is het een sneue generatie. Ik ben bijna dood, maar zij moeten nog van alles. Waar moeten ze wonen, helemaal als ze een baby willen? Een beetje redelijk huis is niet te betalen.”
De serveerster staat aan de tafel. Ik neem huevos rancheros, een enorm Zuid-Amerikaans eiergerecht van twaalfduizend calorieën. Beppie lacht erom. “Zo hé, heb jij een kater? Ik neem iets lichts. De boekweitcrêpes met tuinbonenpuree. Ja, dat klinkt interessant. Glaasje wit nog niet. Even de kop erbij houden.”
Ze vervolgt: “Geld betekent toch ook vrijheid. Daarom is het zo essentieel dat vrouwen op machtige posities komen en gelijkheid van loon eisen. Zeker vrouwen van mijn leeftijd zijn opgevoed met het idee dat de vrouw het huishouden doet en de man het financiert. Toen mijn moeder weduwe werd, lang geleden, liet ze meteen centrale verwarming aanleggen, en deed ze andere dingen die ze misschien al heel lang wilde. Ineens had zij het financieel voor het zeggen, dat was duidelijk te zien. Mijn vader was helemaal geen strenge man, integendeel, maar ik denk dat er onbewust wel een stilzwijgende afspraak was tussen hen. Zo is het tegenwoordig natuurlijk allang niet meer, maar de klassieke verhouding is in een aangelengde versie nog steeds terug te vinden, vermoed ik.”
Is Ernest, je huidige man, van het klassieke soort?
“Nee, die zou je zeker wel geëmancipeerd kunnen noemen. Maar hij verwent wel graag, zo is zijn aard. Dat is alleen maar lief en staat los van mijn financiële onafhankelijkheid. Het lijkt mij heel lastig je hand op te moeten houden, voor de huishoudpot en de kapper. Ik gun iedere vrouw dat ze zichzelf staande houdt en geld niet afdoet als onbelangrijk. In mijn vak hoor ik toch vaak: ‘Ah joh, ik zie wel wat ik krijg, ik vind het gewoon leuk om toen.’ Veel te onzakelijk. We hebben ons als beroepsgroep ook helemaal niet beschermd met een stevig basiscontract waarmee we kunnen zwaaien. Er wordt wel wat gediscussieerd over hoe anders kan, maar ik moet eerlijk zeggen dat ik me daar ook niet zo mee bezig houd.”
Je komt anders wel best streng over.
“Ik kom heel streng over, maar het valt reuze tegen. Mijn redding was dat ik tot vorig jaar een eigen theatergezelschap had, Carver, en daarvoor Carrousel. We kregen subsidie en dat gaf ruimte om op tijd voorstellingen te verkopen en een sterk team samen te stellen, onder wie een heel goede zakelijk leidster. Ons geluk was dat er altijd publiek kwam, we hadden veel succes. Dat konden we niet voorzien. Het gekke is, zoals met veel dingen, dat je terugblikkend denkt: ja, zo is het gegaan maar vooruitblikkend weet je het niet. De tijd is slimmer dan wij, die laat alles gebeuren.”
Jij hebt je karakter ook wel mee, toch?
“Nou, ik heb doorzettingsvermogen en discipline, dat is wel nodig als theatermaker, ik kan me goed concentreren en heb een zeker vertrouwen in mensen, ook nuttig. In mijn eentje zou ik niets doen, denk ik. Ik vind dat niet gezellig, ik houd wel van een breder opvanggebied, ook in het werk.”
Dat werk gaat de laatste jaren veel meer over acteren dan toen ze Carver had.
Op een scene na zijn de opnames klaar van Kapsalon Romy, een familiefilm waarin zij de dementerende eigenaar van een kapperszaak speelt die noodgedwongen voor haar kleindochter zorgt. Vorig jaar had ze een hoofdrol in Oude Liefde.
“Eigenlijk zit ik nu pas meer in films. Ik hoefde het ook nooit zo te hebben van acteren. Maar als ik nu net begon zou ik me absoluut helemaal op de film storten. Ik vind het een hartstikke leuk vak. Ook razend moeilijk, bijvoorbeeld als het gaat om hoe je wordt neergezet. Film komt veel dichterbij dan toneel. Dan gaat het ook echt om vertrouwen. Ik vraag altijd aan de cameraman: ‘Hou je het een beetje menselijk’? Als je zeventien bent kunnen ze weinig aan je kapot maken, maar dat verandert snel. Op mijn leeftijd helemaal. Het hoeft van mij niet altijd beeldschoon en dat zou ook niet lukken, maar een zekere ijdelheid heb ik natuurlijk wel. Buitenlandse actrices van naam en faam spreken van tevoren af dat ze voor opname van elke scene mogen bekijken hoe hij wordt opgenomen, met welk licht, hoe close of niet; ik begrijp dat wel.”
Die mate van ijdelheid is geoorloofd voor een acteur, vind je?
“Zeker. Het is wat hoor, jezelf op zo’n groot doek zien. En je bent heel afhankelijk, dat vind ik lastig. Al het materiaal gaat naar de editor en je krijgt het pas terug op de première. Je kunt je doodschrikken, hoor.”
Hoe zou dat dan zijn voor acteurs van de Instagramgeneratie die gewend is zichzelf tien keer per dag met behulp van filters perfect neer te zetten?
“Geen idee. Ze beginnen wel steeds jonger met lippen opspuiten en botox en zo, wellicht heeft dat er iets mee te maken.”
Heb jij iets laten doen?
“Alleen de twee rimpels tussen mijn wenkbrauwen, maar heel weinig want ik wil nog kunnen fronsen. Ik moet je wel zeggen, en dat beklijft wel mee dan dertig jaar geleden: hoe je kop er uitziet is maar een klein onderdeel van je schoonheid. Als iemand geen enkele uitstraling heeft op een beeldschoon gezicht en niet leuk lacht, ben je na tien minuten toch klaar? Je moet iets hebben waar mensen naar willen blijven kijken, en dat gaat veel verder dan objectieve schoonheid. Neem Judy Dench, nooit een beauty geweest, maar ik kan altijd naar haar kijken, enig.”
Toch leuk voor jou om te merken, nu je zo laat in de film bent gerold, dat mensen kennelijk nog graag naar je kijken.
“Ja. En nu ik nog, zou ik bijna zeggen. Maar goed, het was wel fantastisch hoor, zo’n grote rol, na die andere grote rol. In vorige films had ik vaak een paar draaidagen. Als ik dan in zo’n hechte commune van cast en crew kwam, vond ik het niet makkelijk om de ruimte te nemen, voelde ik me een beetje de postbode: ik doe wel even snel wat ik moet doen en dan kunnen jullie weer werken. Belachelijk natuurlijk.”
Een Vlaams reisgezelschap van twaalf man sterk schuifelt aan de tafel naast ons. We gaan naar binnen om verstaanbaar te blijven, bestellen nog een cappuccino en een stuk ‘chocoladesalami’.
“Chocoladesalami. Hoe krijg je het voor elkaar om het zo te noemen? Weet je, ik ben nogal gevoelig voor wat er om me heen gebeurt. Als ik op een feest kom en ik zie iemand alleen zitten vind ik dat ik dat moet oplossen. Terwijl het in veel gevallen onzin is, waarom zou dat aan mij zijn? Je moet ook niet teveel betrekkingswaan hebben.”
Betrekkingswaan. Goed woord. Hoe zou je dat omschrijven?
“Alles op jezelf betrekken, vinden dat je overal bij betrokken hoort te zijn en denken dat iedereen enorm met je bezig is. Dat is helemaal niet zo. Om nog even op die ijdelheid terug te komen, daar heb ik met ouder worden minder betrekkingswaan over. Het is zeker niet weg, ik houd van mooie kleren, de verpakking moet wel een beetje in orde zijn, maar het gaat toch vooral om hoe je uit je ogen kijkt en hoe je contact maakt.”
Hoe vertaalt zich dat in bed?
“Dat verandert niet veel. Met vriendinnen hadden we het er dertig jaar geleden al over dat we niet meer bovenop gingen liggen tijdens het vrijen want dan zag je jezelf met die hangende wangen. Verschrikkelijk. Maar zo’n man ziet dat niet, hoor. Die heeft het gewoon leuk als hij je leuk vindt, en jij hem. Welk mens is nou echt tevreden over zijn lijf? Ja, iedereen in de film. Daar dragen ze altijd een beha in bed. In het echte leven zijn mensen die sex hebben geen toonbeeld van esthetiek. Nergens voor nodig ook. Als je het doet met iemand op wie je dol bent, ben je toch niet bezig met of het allemaal goed zit? Het is net zoiets als de slappe lach hebben met iemand. Als je echt lacht, denk je ook niet: o god, als ik maar mooi lach. Het gaat erom dat je samen iets grappigs beleeft.”
Ik vind het een geweldige vergelijking, sex en de slappe lach, allebei heerlijk als het echt is. Wel vraag ik me of jonge vrouwen, die hyperzelfbewust opgroeien met online bangalijsten en slut shaming, het zo durven zien.
“Tja. Ik heb er wel medelijden mee dat de privacy van jongelui zo brutaal genegeerd wordt, dat ze zichzelf ook zo weinig privacy gunnen. Alles moet maar gezegd en getoond worden. Sommige dingen gaan gewoon niemand iets aan. Als ik vroeger op vakantie was belde ik een keer in de week naar huis. Dat was het. Verder was ik weg. Heerlijk. Ik vind een iPhone een verrukkelijk apparaat maar ik betwijfel of het jonge mensen zoveel goed doet. Ze zitten meer in het hoofd van een ander dan in hun eigen hoofd wat hun zelfbeeld betreft en dat is een rampenplan. Een van de grootste wapens in het leven is negeren. Ik ben daar goed in: wat ik niet weet en zie, is er niet. Ken jij een Chinees in China? Nee toch? Maar ze zijn er wel. De mogelijkheid tot negeren is er voor de Instagramgeneratie nauwelijks meer. En wat als je hartstikke apelazarus wordt op een feest?”
De chocoladesalami komt op tafel. “Oe, dit is een zware jongen denk ik. Wel lekker.”
“Loop je daar dronken te zijn. God, hoe vaak ben ik dat niet geweest. De grote black out-show, geregeld meegemaakt. Je zou dat terug krijgen op internet, zeg. Ben je misschien wel meteen genezen van de drank. Blijft ook een raar goedje.”
Drink je veel?
“Ik houd wel erg van een lekker glas wijn. Het is natuurlijk absoluut niet goed, alcohol. Hopelijk gebeurt het mij niet, maar ik snap wel dat het voor pensionada erg verleidelijk is elke dag rond half vijf een lekker glas te nemen.”
Ben je verslavingsgevoelig?
“Ik geloof het wel. Ik weet nog dat ik ooit bij een flipperkast stond. Er kwam geld uit rollen en ik dacht: oe, wat heerlijk, dat gekletter van die muntstukken, ik moet hier meteen mee stoppen. Voor je het weet zit je in Las Vegas de hele dag op badslippers in zo’n vreselijke gokhal.”
Dan maar zo nu en dan een glas wijn.
“Ja, dat is geen actieve verslaving, ik weet mezelf te beheersen. Dat is ook beter voor je hersenen, daar ben ik zeker van.”
Ben je wel eens bang voor dementie, bijvoorbeeld nu, door die film?
“Nou, ik heb niet zo’n goed geheugen, maar dat heb ik al heel lang. Dertig jaar geleden dacht ik al geregeld: god, wat heb ik toch veel previews gezien van die film, en dan: o wacht, ik heb de hele film gezien. Gelukkig hoor ik dit van best veel mensen die in mijn ogen heel helder zijn. Ik gebruik weleens als excuus voor mijn slechte geheugen dat ik uit een oude moeder ben geboren. Die kinderen schijnen minder goede geheugens te hebben. Mijn moeder was 43 toen ze mij kreeg.”
Was jij de laatste?
“Nee, na mij kwamen er nog twee. In totaal kreeg ze er twaalf.”
Jeetje, wat een vruchtbare vrouw.
“Zeker ja.”
Had jij misschien ook wel twaalf kinderen kunnen krijgen. Vruchtbaarheid is geloof ik behoorlijk genetisch.
“Ja, wie weet.”
Niets mee gedaan.
“Niets. Ik heb er geen pijn van. Geen kind krijgen terwijl je het graag wilt, lijkt me vreselijk, maar zo zat het bij mij niet. Het is echt ongelogen dat ik geen spijt heb. Wat ik wel erg bijzonder vind is wat nu gebeurt bij mijn zusjes en vriendinnen door de komst van kleinkinderen. Bij hen zie ik echt zo’n boom ontstaan, met takken die verschillende kanten op groeien. Ze worden een familie. Dat vind ik er heel leuk uitzien. Ik ben absoluut niet jaloers, maar ik zie wel de schoonheid en de intimiteit, en dat is een intimiteit en een schoonheid die ik niet ken.”
Kan ook beklemmend zijn.
“Dat geloof ik direct. Ik ben ervan overtuigd dat het hebben van kinderen hoogtepunten heeft die ik niet ken, maar ook dieptepunten. Er zal er maar een doodgaan. Nee, echt, ik was bovenop ze gaan liggen: beschermen, beschermen, beschermen. Niet te doen. We moeten toch al uitkijken naar een punt dat zeker fysiek gezien niet beter wordt. Ik sta er gelukkig niet dag in dag uit bij stil maar ja, we zitten toch allemaal in een film die uiteindelijk niet goed afloopt.
Dat eeuwige afscheid, niet lekker toch? Als ik aan mijn dierbaren denk, mijn zusjes mijn broer, mijn vrienden, mijn partner. Zij zijn mijn ijkpunten, raadgevers, opvangers, conversatiemensen met wie ik ongelooflijk kan lachen en bij wie ik altijd terecht kan. Als dat wegvalt, word je dagelijkse werkelijkheid zo verschrikkelijk ontheemd, ontluisterd en minder gemaakt.”
Heb je het daar weleens over met je partner?
“Niet vaak. Ik leef nog niet zo met mijn leeftijd. Dat heeft ook alles te maken met dat ik me fysiek goed voel. Zodra je moet toegeven: jongens, ik heb hulp nodig om op de pot te komen, ja, dan kun je er niet meer omheen. Ik kan er nu nog omheen. Ja, als ik in de spiegel kijk, zie ik er anders uit dan een tijdje terug, maar ik zit op de fiets, ik hol naar boven; ik doe alles wat ik twintig jaar geleden ook deed. Niet helemaal waar, kleine veranderingen zijn er wel, alleen zo geleidelijk dat ik er nauwelijks iets van merk.”
Ik neem een glaasje.
“Oké, dan doe ik mee. Zie je, daar heb je de alcoholist.”
Hoe lang zijn jij en Ernest nu samen?
“Tien jaar. Ietsje korter.”
Denk je nooit: had ik hem maar eerder ontmoet?
“Nee, ik vond mijn vorige man ook heel leuk. En het is goed dat ik na hem zes jaar alleen ben geweest.”
Goed om te weten dat je het ook alleen kan?
“Ja. Nooit eerder hoefde ik dat te testen, ik rolde altijd een beetje van de een naar de ander. Ik ben niet zo’n omkijker. En alleen zijn vind ik eigenlijk geen reet aan, ondanks het grote voordeel dat je precies doet waar jij zin in hebt. De vanzelfsprekendheid dat je nummer één bent als het gaat om afspraken maken, eten, drinken, is er niet en dat is een heel ander verhaal. Je moet er goed tegen kunnen dat je alleen je eigen agenda hebt. In die zes jaar ging dat meestal prima, maar er waren ook momenten dat het leek alsof alles wegviel, met Oud en Nieuw, of gewoon als ik me een keer alleen voelde. Grote dingen zoals vakanties zijn ook best lastig. Ik heb geluk gehad dat ik Ernest leerde kennen via een vriendin. Het is niet makkelijk hoor, om uit het niets met iemand te beginnen. Als de enige referentie internet of een advertentie is. Het kan wel, ik ken vrouwen die zo hele leuke mannen hebben gevonden, maar het wordt naarmate je ouder wordt wel ingewikkelder.”
Is verliefdheid anders als je boven de vijftig bent?
“Nee, ik denk dat de staat van verliefdheid, hoe het voelt, op zich niet anders is dan op je 34ste. Alleen, als je jonger bent word je vaker verliefd, het gebeurt makkelijker, ook omdat je hormonaal iets anders in elkaar steekt.”
Gaat het minder om fysieke aantrekkingskracht?
“Verliefdheid zit sowieso altijd een beetje in je onderbroek. Dat zal niet wezenlijk anders zijn als je ouder bent. Weet je wat ik zo stom vind? Het wordt altijd zo gerelateerd aan uiterlijk verval, terwijl, hoeveel lelijke jonge mensen zijn er wel niet? Daarom vind ik het een terrein waar niemand anders dan jijzelf en die ander iets te zoeken heeft. Even naar de wc.”
Als ze weer aan tafel zit: “Weet je wat ook lastig is van film? Dat je jezelf van alle kanten ziet. Dat gebeurt je anders nooit.”
Het lijkt mij vergelijkbaar met de hel van per ongeluk je face time aanzetten of de camera in de selfiestand.
“Jezus ja, dat is verschrikkelijk, erger dan film, daar moet je echt een dag van bijkomen. Ach, it’s all in the mind, dat kijken naar jezelf. Wat dat betreft zijn wij toch werkelijk gehandicapt, starend naar onze gebreken die anderen nauwelijks opvallen. Mijn advies is dan ook: nooit benoemen waar je jezelf niet mooi in vindt. Never. Zeker niet tegen je partner. Negeren, ik zei het al, heel handig, en vol complimenten zijn over jezelf.”
INTERVIEW ELS QUAGEBEUR, FOTOGRAFIE STEF NAGEL
NIEUW: SAAR CURSUSSEN Hey! Wist je dat we nu ook cursussen hebben? Niet van die niemendalletjes gemaakt door jonge meiden, maar stevige en slimme online trainingen gemaakt door en voor 50+ vrouwen. Kijk hier voor ons nieuwe cursusaanbod.
NU MET 15% INTRODUCTIEKORTING (gebruik bij het afrekenen de code: introductiekorting)
 is in het echt net zo resoluut als tante Cor die ze speelt in Gooische Vrouwen. Ze vertelt over uiterlijk en liefde.){kind=link}