Nog steeds zo druk, nog steeds zo sexy: de tijd heeft weinig vat op acteur Tygo Gernandt (50). Hoewel, ergens lijkt hij wel iets relaxter geworden. ‘Ik denk nu op de set: ik kan ook gewoon even mijn mond houden. Dat komt wel echt doordat ik vijftig ben geworden.’

Hij is druk, knap, de tijd is krap, want hij moet zo naar een volgende afspraak. Wapperende haren en weidse gebaren. Als een wervelwind waait hij binnen, omhelst me, gaat zitten en begint meteen met praten. 

“Zo, ik ben moe zeg. Slecht geslapen. Sorry dat ik maar zo kort heb. Ik moet zo naar een tandarts die een afdruk van mijn gebit gaat maken, ik ga een vrouw spelen in een film.”

Ik begin gewoon meteen: wat vind je van vrouwen van vijftig?

“Ze lijken tegenwoordig wel jeugdiger vind ik. Niet door de botox, maar door de geest.”

Je heb wel vaak jongere vriendinnen. Zou je kunnen vallen op iemand van je eigen leeftijd?

“Waarom niet? Je moet elkaar alleen wel tegenkomen. Het gaat mij toch echt meer om de energie van iemand. Leeftijd doet er niet zoveel toe, vind ik. Wat ik wel vind, als ik bijvoorbeeld kijk naar mijn eigen moeder, is dat ze rustiger werd, een soort overview had. Daar is vijftig wel de leeftijd voor. Ik ben het zelf net geworden.”

Jij lijkt nog niet echt rustiger.

“Nee. Dat heeft ook met mijn werk te maken. Gaan, gaan, gaan. En ik maak geen melatonine aan,het slaapstofje, dus ik weet niet wanneer ik moe word. Ik ben eigenlijk altijd oververmoeid en daardoor ben ik mezelf altijd wakker aan het houden.”

Dat ken ik wel, dat je extra druk bent als je moe bent. Zo leef jij je leven dus?

“Eigenlijk wel en ik werk ook gewoon heel veel, omdat het mijn passie is. En dat is toch geweldig, dat je mag doen wat je het liefste doet? Effe afkloppen hoor!”

Ben je bijgelovig?

“Ja, want ook al breng ik offers voor mijn vak, ik vind het een groot geluk. Een cadeau. Dus ik hoop wel dat het door blijft gaan, daarom klop ik het af.”

Wat zijn die offers?

“Ik heb er best veel voor laten liggen, in mijn privéleven, in de liefde. Ik ga er altijd zo hard in als ik een rol heb. Maar ik wil ook niet op een andere manier spelen. Er zijn acteurs die het meer op techniek doen, maar ik zoek altijd dat buikgevoel. Dat echte. Dat gaat soms diep en dat is niet altijd goed voor je hoofd en je lijf.”

Het klinkt bijna als zelfkastijding.

“Ja, maar ik wil het niet anders. Het is ook een verslaving. Als je actie hoort, vergeet je alles: je hoofdpijn, moeheid, verdriet. Gelukkig heb ik wel hele goede begeleiding. Iedereen zou eigenlijk een personal trainer en een mental coach moeten hebben. Ik speel vaak ook heftige rollen, natuurlijk. Schurken en zo. Ik heb nou eenmaal een karakterkop. Ik ben niet Jim Bakkum.”

Denk je niet dat je zo’n kop ook krijgt door al die rollen? Want in Fort Alpha vond ik je echt een engeltje.

“Nou ja, mijn gezicht staat natuurlijk wel vaak op een bepaalde manier. Dat vormt zich inderdaad. Maar ik wil wel altijd heel graag dat je bij die schurken ook de liefde voelt en de pijn.”

Is dat ook waarom je die documentaires maakt? Over mensen in de psychiatrie en aan de GHB? Dat je de mens erachter kunt zien?

“Ja, maar ook mezelf. Acteren kan echt een keurslijf zijn. Je wordt in een pakje gesnoerd, krijgt make-up op. Als ik tv doe, kan ik gewoon helemaal Tygo zijn. Dat is een verademing.”

Je hebt niet echt een heel lief imago.

“Nee, ik ben meer de rockster. Dat is ontstaan omdat ik de eerste keer naar een première in Tuschinski ging en echt stond over te geven. Ik moest de limo uit die rode loper op, ik was zestien, zeventien en ik durfde niet. Dus toen dacht ik: ik ga gewoon als rockster met mijn lange haar. Dat gaf een soort bescherming.”

Ben je lief in de liefde?

“Ik ben nogal een gever. Eigenlijk net als met het acteren. Ik heb dat van mijn vader. Dan was er iets aan de hand in huis en waren er allemaal mensen en dan was hij maar aan het geven geven, geven. En later stond hij in een hoekje te huilen, bij wijze van spreken. Omdat hij alleen maar wilde dat iedereen het naar zijn zin had. Dan vergeet je jezelf. Ik herken dat. Als ik bij iemand ben die vraagt ‘Wil je een kopje thee?’, sta ik al in de keuken het water te koken.”

Sta je ook wel eens alleen in een hoekje te huilen?

“Vaak genoeg. Maar ik merk wel dat ik probeer om meer voor mezelf te doen nu. Bijvoorbeeld op een set, dat ik dan niet de hele dag grapjes ga lopen maken, of iedereen vermaak, maar dat ik denk: ik kan nu ook gewoon even mijn mond houden en gewoon hier zijn. Dat komt wel echt door dat vijftig worden.”

Wat als je op je sterfbed ligt en denkt: ik heb hard gewerkt?

“Dat zegt mijn moeder ook! En vrienden van wie ik houd: ‘Wat wil je op je grafsteen? Hij heeft hard gewerkt?’ Maar ja, het is ook echt een verslaving.” 

Misschien kun je helemaal niet zonder.

“Dat zou wel een enorm gat zijn. Maar ik zou het ook wel heerlijk vinden om Tygo’s tuinen te beginnen. Ik heb een plekje aan de andere kant van de wereld, waar ik best een grote tuin heb. Een geweldige plek op een berg, heel privé. Je kunt daar bij wijze van spreken naakt rondlopen en daar ben ik de hele dag bezig om alleen maar het gras bij te houden, de bomen, de bosjes, de blaadjes rapen, heerlijk. Ik zou dat zo in Nederland willen beginnen. Tuinontwerp. Onderhoud. Ik kan daar grappig genoeg ook beter slapen. Alsof er hier toch altijd iets aanstaat.”

Dat kan ook door de buitenlucht zijn.

“Verdomd ja, dat is echt waar wat je zegt. Ik sta daar op met de zon en ben de hele dag buiten. Aan het trainen en in de tuin en dat geeft zoveel rust. Ik gebruik wel eens slaapmedicatie en als ik daar ben, ben ik er binnen drie dagen vanaf.”

Heb je wel eens een periode geen werk gehad?

“Nee, effe afkloppen weer! Ik heb er wel met mijn management voor gekozen om op een gegeven moment, na een aantal heftige gebeurtenissen in mijn leven, even een jaar geen acteerklussen aan te nemen.”

Was je toen depressief?

“Ja. Dat gun je je ergste vijand niet. Er gebeurt dan te veel in je leven waardoor in je hoofd iets een tik krijgt of zo, waardoor alle verbindingen misgaan en opeens is alles… zwart. Het is zo moeilijk uit te leggen als je het niet kent en je kan het ook niet aan iemand zien, je hebt geen mitella om of zo. Je bent gewoon aan het lachen, maar je voelt het niet echt. De zon schijnt, maar je ziet het niet. Kleuren zie je minder goed. Ik heb daar echt wel een jaar ingehangen.”

Dat je ook dood wilde?

“Ik ben wel een paar keer op een punt geweest dat ik dacht: daar is de rust. Maar ik besefte ook meteen: de rust is daar helemaal niet. Het stopt daar! En eruit komen is het mooiste wat er is. Maar dat heb je eerst helemaal niet door. Het is net als met rugpijn, wat ook heel erg is. Maar als het over is, duurt het even voor je denkt: het is weg. Dat had ik ook met dat zwarte gat. Heb ik wel meerdere keren gehad.”

Ik ben meer van de paniekaanvallen.

“O ja, die ken ik ook, dat je niet meer kunt ademen. Maar ik voel dat soort dingen nu wel veel meer aankomen. Dus dan moet ik gewoon echt gas terugnemen. Gewoon simpele dingen doen als wakker worden, ontbijtje maken en anderhalf uur later op de bank gaan liggen en gewoon de hele dag stomme televisie kijken. Even niet geven.”

En in de liefde, hoe vind je daar rust?

“Daar moet je dus eigenlijk ook niet alleen geven. Dat is te eenzijdig. Ik zat in een rolstoel na een heel heftig ongeluk en een van mijn beste vrienden zei: ‘Ik doe boodschappen voor je.’ En ik zei: ‘Ja, is goed.’ Toen zag hij me later in mijn rolstoel in de supermarkt en werd hij ontzettend boos op me. ‘Hoe kan ik je nou iets voor je doen op deze manier? Wat is dan onze vriendschap?’ En dat is natuurlijk waar. Je geeft iemand ook iets als hij wat voor jou kan doen. Ik heb dat van mijn moeder, denk ik. Dat idee van: je moet het zelf doen. Je doet het natuurlijk ook voor een groot deel zelf, maar het is wel heel fijn als er soms iemand een arm om je heen slaat en dat je die ook kunt ontvangen en niet wegduwt. Als dat te dichtbij komt, heb ik nogal de neiging om daar van weg te rennen.”

Waarom is dat ontvangen zo moeilijk voor je?

“Ja, ik weet niet, het zit zo in mijn systeem. Ik ben al zo lang acteur en daar zo mee bezig. Het publiek zit daar niet op te wachten. Je kunt niet gaan lopen kotsen. Maar het is ook mijn passie en zó mooi en…”

Ja, dat weet ik nou wel! Maar wat doe je letterlijk als iemand je wil troosten?

“Nou ja, het kan wel, maar dan val ik in je armen.”

En ben je bang dat je dan wordt afgewezen?

“Waarschijnlijk wel, ja. Ik ben zo gewend om dat andere te doen. Dus dan stop ik het zelf. Trek ik hem eruit. Dat is het ja. De angst om te krijgen, te ontvangen en dat iemand je meeneemt…”

Ik zie gewoon je dat je er ook naar verlangt.

“Ja! Die rust van ‘ga maar op de bank liggen lieffie, ik haal boodschappen ga maar effe niets doen, doe je ogen dicht’. Heerlijk. Ik probeer dat wel echt meer te leren hoor. Dat nemen. Meer tijd doorbrengen met mijn dierbaren ook. Mijn moeder spreek ik echt wel een paar keer per dag tegenwoordig. We zijn heel close geworden. We accepteren elkaar nu ook veel meer zoals we zijn.
Weet je wat het is? Het leven is ook gewoon een gedoetje. Je blijft zoeken. Stel je voor dat je op je sterfbed opeens alle antwoorden weet, vlak voor je de pijp uit gaat! Dat zou kut zijn! Gelukkig kun je je blijven ontwikkelen. Je blijft leren!”

Wat is de grootste les die jij geleerd hebt?

“Die moet nog komen, denk ik. Dat zal toch in die hoek zijn waar we het over hadden. Ontspannen, ontvangen… en dat ik in de tuinen had gemoeten, natuurlijk!”

We lachen en hij kijkt me aan. Een naakte blik die bijna meer zegt dan ons hele gesprek. Even is er een moment van totale rust. Dan springt hij op.

“‘Je bent een schat,’ zegt hij. ‘Bel me als je nog vragen hebt.’”

Een uur later app ik hem met nog één brandende kwestie. Of hij tijdens de seks eigenlijk ook zo’n gever is. De vinkjes blijven grijs. Druk, natuurlijk. De volgende dag laat in de middag krijg ik antwoord:
“Zullen we die vraag maar in het luchtledige laten hangen?”