Als Els een zere teen, hoofdpijn of opvlieger heeft, kan ze twee dingen doen. Verschrikkelijk gaan zeuren of doen als Lidwina van Schiedam, de favoriete heilige van haar moeder.
Als mijn moeder over Lidwina vertelde, moest ze halverwege haar verhaal altijd zo lachen dat de tranen over haar wangen liepen. Ze nam heiligen niet serieus. Martelaren en brave mensen vond ze maar saai – slechteriken waren stukken interessanter.
Maar goed, de heilige Lidwina. Ze werd in 1380 in Schiedam geboren. Haar ouders waren stervensarm en het arme kind had maar liefst acht broers. Dat vind ik eigenlijk al reden genoeg om heilig verklaard te worden, maar dat terzijde. Toen Lidwina twaalf was, vroeg de buurman haar ten huwelijk. Ze weigerde. Niet omdat de buurman een engerd was, maar omdat ze haar leven aan God wilde wijden. Drie jaar later ging het meisje schaatsen met vriendinnen op de dichtgevroren Maas. Ze viel, brak een rib en liep koudvuur op. Na dat onfortuinlijke uitstapje moest ze de rest van haar leven met gruwelijke, verlammende pijnen in bed blijven
En nu komt het: al die jaren klaagde Lidwina niet één keer. Eten deed ze ook nauwelijks, ze leefde hoofdzakelijk van de heilige communie die mijnheer kapelaan haar bracht. Nou heb ik in mijn leven vaak een hostie gehad en geloof me, een knap mens die daarop kan leven. Tegenwoordig zou Lidwina afgevoerd worden naar een anorexia-kliniek, maar in die tijd had men nog nooit van die ziekte gehoord. Al snel zoemden verhalen over dit bijzondere meisje rond en kwamen hordes mensen langs. Iedereen wilde de Schiedamse die bijna niks at en nooit klaagde, ontmoeten. Het schijnt dat Lidwina de visite vol liefde en aandacht te woord stond. Er waren weliswaar ook mensen die beweerden dat Lidwina ’s nachts stiekem de voorraadkast leegat, maar dat waren gemene onverlaten en roddelkonten. Op 53-jarige leeftijd stierf Lidwina en niet veel later werd ze zalig verklaard. Op mierzoete bidprentjes wordt ze steevast afgebeeld met een krans van rozen rond haar hoofd, in de ene hand een kruisbeeld, in de andere een bloesemtak
Mijn moeder had van de nonnen die haar lesgaven een rijmpje geleerd, dat ze nog altijd uit haar hoofd kende.
Lidwina, na uw val op ’t ijs
Begon uw weg naar ’t paradijs
Een weg van zwaar en bitter lijden
Die uitkwam bij ’t zoetst verblijden
Leer mij een zelfde weg te gaan
Door steeds na ’t vallen op te staan.
Als klein meisje vond ik dat een prachtig versje. Het leek me erg leuk een heilige te zijn en omringd te worden door een menigte bewonderaars. Helaas had ik weinig talent voor het martelarenschap. Nog steeds niet trouwens, daarvoor vind ik het veel te leuk om te mopperen en te tieren op alles wat mis is in de wereld.
Mijn moeder en ik speelden graag Lidwinaatje. De laatste maanden voor haar dood woonde ze bij mij. Als ik haar onderstopte zei ik: “Doe als Lidwina!” En dan trok ze een heel braaf gezichtje, legde haar handen gekruist op de borst en glimlachte zoet. En dan moesten we elke keer weer lachen. Daaraan moet ik denken bij een zere teen, hoofdpijn of opvlieger: ‘Doe een Lidwinaatje, Els.’ En heel gek, dan voel ik me meteen beter.
