Het is een van de ergste dingen die je je als ouder kunt voorstellen: een verslaafd kind. Margriet* (59) weet hoe het is. Haar dochter (29) is verslaafd aan cocaïne. Ze hebben geen contact meer, maar haar dochter vraagt wel of Margriet haar wil helpen een einde aan haar leven te maken: “Jij hebt me op deze wereld gezet, je moet me ook helpen me eraf te halen.”
“Onze dochter is altijd gevoelig geweest. Ze is dyslectisch en heeft verschillende opleidingen gevolgd, maar niet afgemaakt. Op haar achttiende stopte ze definitief met school. Via-via kwam ze in een salon voor permanente make-up te werken. Dat leek goed te gaan, maar ze kreeg ruzie met de eigenaresse en flipte. Dit is een van haar eigenschappen: zodra ze in paniek raakt, is ze niet meer voor reden vatbaar.
Op haar 20e startte ze, met het geld dat wij voor haar hadden gespaard sinds ze baby was, haar eigen salon. We denken nu dat ze toen al met coke bezig was, maar zeker weten doen we dat niet. In die tijd had ze een vriendje – een lieve jongen, maar ook dat ging mis. Ze trekt jongens met enorme rugzakken aan. Het vriendje dat volgde bleek een drugsdealer – wij hadden geen idee. De jongen was een of twee jaar ouder, hier thuis geweest, lief, aardig en beleefd. Maar sinds hem is het bergafwaarts gegaan, zowel op privé als zakelijk gebied. De klanten liepen terug in de salon, ze deed er weinig aan om nieuwe klanten te krijgen en was vooral met die jongen en, achteraf gezien, haar gebruik bezig. Ik deed de boekhouding voor haar bedrijf, het meeste geld kwam cash binnen, maar als ik daarnaar vroeg werd ze boos. In 2017 ging ze uit huis, volgens haar terroriseerde ik haar.
In de stad kon ze een zolder huren van de vader van een vriendin. Dat ging natuurlijk niet goed: de huur werd niet betaald en dan stond die vader bij mij op de stoep. Na een tijdje gaf ze aan dat het niet ging en vertelde ze dat ze gebruikte. Ze was toen weg bij haar drugsdealer vriendje. Het bleek een gewelddadige relatie te zijn geweest en zelfs toen het uit was, brak hij bij haar in en mishandelde hij haar. Via Veilig Thuis kon ze weg uit de stad. Ik had haar in een soort bijstand gekregen, zodat ze haar bedrijf weer kon opkrikken. Dit gebeurde niet – als we afspraken hadden bij de bank liet ze me gewoon voor een dichte deur staan of ze kwam niet opdagen. Eind april 2018 heeft ze haar bedrijf moeten opdoeken.
In juli 2019 ging het heel slecht en biechtte ze alles op over haar cokegebruik. We gingen samen naar de huisarts om haar bij een verslavingskliniek aan te melden. Vlak voor kerst 2019 kreeg ze een oproep dat er plek was, maar ze wilde niet met kerst in een kliniek zitten. Tot overmaat van ramp kwam corona, toen trok ze zich helemaal terug. We hebben nog wel wat contact gehad, maar niet veel. Als we zouden afspreken, liet ze me gewoon voor de deur staan. Doodeng, want je hebt geen idee of ze nog leeft of niet. Na, of tijdens, het aanbellen stuurde ze appjes, waarin ze me uitschold. Als ik grenzen stelde: ‘doe dit niet anders blokkeer ik je’, belde ze of mij of haar vader, die ze in die tijd reduceerde tot spermadonor.
In 2021 was ze clean en hadden we contact, maar in januari 2022 ging het voor de zoveelste keer fout. Mijn man en ik waren naar de sauna, dus ik had mijn telefoon niet bij me. ’s Avonds om half 11 keek ik op mijn telefoon en had ik 500 smsjes en 200 belletjes gemist, want ze wilde 50 euro. Appjes met: ‘kankerhoer’ of ‘vies vuil kankerwijf’.
Ik zei: ‘kom je pas maar halen, ik ben er klaar mee’. Zij wilde dat ik ‘m kwam brengen en dat heb ik samen met haar vader gedaan. We hebben de sleutels en de pas door de brievenbus gedaan. Met Moederdag kreeg ik de pinpas in stukjes geknipt terug, samen met eieren tegen de ramen. Sindsdien hebben we geen contact meer.
Ze geeft iedereen de schuld van haar cokeverslaving – ze zegt dat ik haar niet heb gezien en gehoord toen ze jong was. Natuurlijk, ik ben een product van mijn eigen opvoeding en ik zie nu ook wel dat ik dingen anders had kunnen doen. Vroeger zat ik veel in de controle en ik kon de opvoeding van de kinderen niet zo goed aan. Zij verwijt iedereen van alles, maar kijkt niet naar zichzelf. Haar geest is zo vertroebeld door de coke. Omdat ik haar op de wereld heb gezet, vindt ze ook dat ik haar moet helpen met eraf komen. Dat kan ik natuurlijk niet. Hoe kan ik als moeder haar helpen om een einde aan haar leven te maken?
Voor mij is het een kwestie van loslaten, ik heb therapie gehad omdat ik toen het contact net verbroken was, mijn bed niet uit kon komen. Dat verdriet zit er altijd, ik ga er soms naar toe, maar ik zou niet kunnen leven als ik daar altijd in hang. En toch, ondanks alle lelijke dingen en vreselijke gebeurtenissen van de afgelopen jaren, zie ik nog steeds een eenzaam, bang meisje, dat van zich aftrapt en het niet meer weet.”
*De naam Margriet is gefingeerd, de echte naam is bekend bij de redactie.