Het nadeel van pubers, is dat ze negen van de tien keer een échte puber zijn. Nienke Gorter en haar man werden daar haarfijn aan herinnerd, toen ze zonder hun kinderen van 17 en 19 Kamp Westerbork bezochten.
We zetten de auto neer, doen onze wandelschoenen aan en lopen van het parkeerterrein bij het Herinneringscentrum Kamp Westerbork naar het kampterrein. Na alle wandelingen die we hebben gemaakt tijdens de vakantie draaien wij onze hand niet meer om voor de drie kilometer die we moeten afleggen. Het is druk op het terrein. Het kamp werd tijdens de oorlog in gebruik genomen als doorgangskamp naar de vernietigingskampen Auschwitz en Sobibor en een van de barakken staat er nog. Tenminste. Een deel daarvan.
‘Ze wil hier niet zijn en dat laat ze merken ook’
Lopend in de richting van de barak passeren we meisje van een jaar of zestien. Ze slentert achter haar ouders en zusje aan. Haar gezicht staat op onweer. Ze wil hier niet zijn en dat laat ze merken ook. Haar hele houding drukt verzet uit. “Die heeft de dag van haar leven”, grapt mijn man. Ik krijg bijna medelijden met de jongedame. En met haar ouders.
Op verschillende locaties in het kamp zijn filmpjes uit de oorlog te zien. In een van de films zie je mensen met koffers uit de trein stappen. Zij komen aan in het kamp en kijken verwachtingsvol rond. Het is raar om hen te zien en te weten dat ze uiteindelijk naar vernietigingskampen zijn gestuurd waar de meesten zijn gestorven.
Ongeïnteresseerd op een bankje
We lopen verder naar de voormalige appelplaats. Bij de meer dan honderdduizend steentjes, die symbool staan voor het aantal geporteerde mensen, zien we de puber weer. Ze hangt ongeïnteresseerd op een bankje terwijl haar ouders en broertje net als wij de tussen stenen lopen.
Ik verzin hele scenario’s over hoe die ochtend bij dat gezin zou zijn verlopen. Was de puber al chagrijnig bij het opstaan of pas in de auto toen ze hoorde waar ze naar toe gingen? En viel de wandeling misschien tegen of heeft ze gewoon geen interesse in het verhaal dat hier verteld wordt? Of doet het haar misschien juist meer dan ze wil laten zien?
Nationaal Monument
Even later staan we bij het Nationaal Monument. Het hakt er op de een of andere manier wel in bij mij. Het is ontworpen door een van de overlevenden van het kamp. De omhoog gekrulde rails drukken wanhoop uit. De 93 spoorbielzen die er onder liggen verwijzen naar het aantal transporten dat vanuit Kamp Westerbork vertrok.
We hebben genoeg gezien en lopen weer terug naar de auto. We zijn stil, gedachten genoeg. Halverwege de route komen we een vrouw met een jongen tegen. “Ik ga nu niet meer met je in discussie”, horen we de moeder zeggen. De zoon, een kop groter dan zijn moeder probeert het nog een keer “Maar mama…” “Nee” Zegt de vrouw resoluut. “Geen sprake van” en daarna vallen ze stil. We lopen voorbij en doen alsof we hun woordenwisseling niet hebben gehoord.
‘Blij dat we zonder pubers waren’
Ik bedenk me dat ik blij ben dat we dit kamp hebben bezocht zonder onze pubers. Geen vragen over wanneer we weer weggaan, geen gezucht over de af te leggen afstand en geen pubers die ongeïnteresseerd op hun mobieltjes kijken. Ik ga ze straks wel op hun hart drukken om zelf een keer naar Westerbork te gaan want zo’n kamp bezichtigen hoort natuurlijk gewoon bij de opvoeding!
Pssstt… Wist je dat we ook een tijdschrift hebben? Neem een abonnement of koop een los nummer om te kijken wat je ervan vindt.
