Toen SAAR vijf jaar geleden werd gelanceerd, waren 50+ vrouwen nog zo goed als onzichtbaar in tijdschriften en kranten, op tv en sociale media. Daar komt langzaam maar zeker verandering in.
Kortgeleden vierde ik mijn vijftigste verjaardag. En wist ik niet goed wat ik ermee aanmoest. Niet dat ik heimwee heb naar mijn rimpelloze vel (ik zie er prima uit, dank je) en ik ben ook niet jaloers op superstrakke meiden in bikini (een mens moet roeien met de riemen die het heeft). Nee, dat was het niet.
Mijn aarzeling mijn verjaardag te vieren had ook niks met werkperikelen of mijn leven te maken. Nu mijn kinderen groter zijn, kan ik in mijn vak weer lekker knallen zonder stress over oppas. De bloedjes zijn min of meer zelfvoorzienend (nou ja, ze kunnen zelf een pizza in de oven gooien). Ik ga naar festivals, drink af en toe een slok teveel en slaap in de vakantie zonder kreunen en steunen op een matje in een tent. Ik loop marathons (oké, halve) en in mijn hoofd is het nog maar vijf jaar geleden dat ik eindexamen deed. Kortom, ik vind dat mijn leven niet veel anders is dan twintig jaar geleden. Hooguit ben ik wat wijzer geworden.
Misschien hadden mijn verjaardagsblues te maken met de regering die wil mij doen geloven dat ik oud ben. Zo schijn ik al vanaf mijn 45ste een probleemgeval voor de arbeidsmarkt te zijn. Dat maak ik op uit de speciale regelingen die in het leven worden geroepen om als ‘oudere vrouw’ omgeschoold, gecoacht en begeleid te worden. Volgens Rutte & co loop ik blijkbaar achter op allerlei vlakken en ben ik een halve digibeet.
Het kan zijn dat de regering er niets mee te maken heeft en dat ik eerder moet denken richting Francine Oomen (‘Hormoontherapie is een uitvinding van de duivel’) en het duo Isa Hoes en Medina Schuurman (‘Laten wij vooral heel spiritueel worden’). Volgens deze menopauzegoeroes heb ik wallen, ben ik dik en ga ik gebukt onder opvliegers door het leven. Zij wijzen mij erop dat ik niet kan werken, slecht slaap, functioneel dement ben en geen seksleven heb. Daardoor ben ik voor werkgevers een financieel risico en voor mannen onaantrekkelijk. Tenzij ik hun adviezen opvolg en een moestuin begin, dan komt alles toch nog goed.
Els Rozenbroek, hoofdredacteur van SAAR, schreef bij de start van het online platform in 2016: ‘Marketeers, adverteerders, ondernemers, televisiebazen, hoofdredacteuren – het lijkt wel of de hele wereld vijftigplussers als bejaarden neerzet.’
En: ‘Het voedt de gedachte dat dertigers mij oud vinden en dus saai en uitgerangeerd en al helemaal niet hip of aantrekkelijk. Dat maakt onzeker. Soms schaam ik me bijna als ik me tussen jongeren begeef. Dan denk ik: ze zullen me wel een oude muts vinden en ben ik bang dat ze alleen maar naar mijn rimpels kijken.’
En: ‘Libelle – een blad dat voornamelijk wordt gelezen door 50+ vrouwen – heeft als beleid dat er louter ‘gewone’ vrouwen in mogen staan, als het even kan rond de 36, liever niet ouder dan 45.’
En: ‘In 2019 is meer dan de helft van de Nederlandse bevolking ouder dan vijftig, maar in de media draait het nog steeds om jonge mensen.’
Inmiddels leven we in 2021 en hoewel ik nog lang niet tevreden ben hoe 50+ vrouwen worden benaderd, valt me ook op dat er wel degelijk iets verandert.
Zo noem ik het een kleine revolutie dat een blad als Libelle de laatste tijd vaker schrijft over 50+vrouwen en ze ook nog eens in al hun glorie op de foto zet. Eindelijk staat nu ook de vast kern van de lezersgroep breeduit in het blad.
Bladendokter Carolien Vader bevestigt dat wat voorheen buiten de norm viel, eindelijk omarmd wordt. Ze noemt Vogue, dat voor het eerst een donker model op de cover zette en Sports Illustrated dat het waagde een bikinishoot te doen met dikkere vrouwen. In het rijtje body positivity en black awareness hoort ook ageless thuis. Bladen en merken doen dit soort dingen omdat ze het zich niet langer kunnen permitteren zich louter op jong, wit en maatje nul te focussen. Een recent voorbeeld waarin ‘oud en mooi’ figureert, is de laatste LINDA. met een schitterende portrettenserie van modellen die pas doorbraken na hun vijftigste.
Niet alleen in de media, ook in het bedrijfsleven was het een paar jaar geleden nog volkomen acceptabel 50+ vrouwen straal te negeren vanwege ‘te oud’. Ook hierin is een kentering te zien. Zo is Herna Verhagen (55) inmiddels de baas van PostNL, zit oud-minister Edith Schippers (56) in de Raad van Bestuur van DSM en werd Marjan van Loon (55) de baas van Shell. De een na de andere 50+ vrouw begint een start-up of krijgt een interessante promotie. Dat komt in de eerste plaats door de florerende economie, maar ik ben ervan overtuigd dat positievere beeldvorming ook een rol speelt.
Neem Jossine Modderman. Zij was al flink in de vijftig toen ze de kans kreeg hoofdredacteur van lindanieuws.nl te worden. “Ik heb stagiaires van negentien die digitaal geboren zijn”, zegt ze. “Bij hen zit het digitale in het DNA. Bij mij niet. Ik ben bovendien niet technisch en ik heb er geen geduld voor. Maar wat ik wel kan, en dat komt onder andere door mijn leeftijd, is relativeren en verbanden leggen en niet snel in paniek raken. Bovendien vind ik het niet erg te werken voor uitgevers en hoofdredacteuren die jonger zijn dan ik en ook nog eens meer verdienen.”
Wat Jossine Modderman betreft gaan we naar een ageless society, waarin een twintigjarige CEO van een bedrijf kan zijn, een 56-jarige hoofdredacteur van een glossy titel en een 50-plusser doorbreekt als model.
Manous Nelemans, die met haar prachtige grijze haar en opvallende bril op de cover stond van het eerste printnummer van SAAR, bewijst dat laatste. Sinds die bewuste fotoshoot is ze een veelgevraagd model. Ook is ze influencer met haar make-uptutorials voor 50+ vrouwen.
De wereld verandert, de 50+-vrouw laat zich niet langer naar de zijlijn drukken en de adverteerder kan niet achterblijven. Steeds vaker zien we vrouwen rond de vijftig in beautycommercials. Lancôme werkt samen met Julia Roberts (53) en vorig jaar lanceerde L’Oréal een advertentiecampagne met Diane Keaton en Debbie Harry (beiden 75) in de hoofdrol.
Barbara van Beukering, oud-hoofdredacteur van Het Parool en schrijfster van het boek Kruip nooit achter een Geranium juicht deze beweging toe: “Als ik kijk naar mijn vriendinnen, zie ik vooral vrouwen die er geweldig uitzien. En dat is niet per se jong, maar gewoon geweldig.” Toen Van Beukering zelf vijftig werd, interviewde ze vrouwen die zo’n twintig jaar ouder waren en fungeerden als rolmodel. Ze kwam uit bij onder anderen Hedy d’ Ancona en Neelie Kroes. “Dat waren voor hun tijd uitzonderingen, maar ik verwacht dat er steeds meer aansprekende voorbeelden komen. “Het is inmiddels heel gewoon dat vrouwen studeren en werken – het kan niet anders.”
Aart Bontekoning, deskundige op het gebied van generaties in organisaties, stelt dat we tegen een doorbraak aanzitten: “Daar waar mannen vastlopen, zie je dat veel oudere vrouwen het wel redden.” Het komt volgens hem door de millennials. Want we klagen weliswaar over deze verwende generatie, maar uit alles blijkt dat vrouwelijke leidinggevenden beter met twintig- en dertigjarigen door een deur kunnen dan mannelijke. Bij millennials kom je namelijk niet meer weg met autoritair gedoe en de masculiene doe wat ik zeg-mentaliteit. Vrouwelijk leiderschap is meer verbindend en dat past beter bij millennials die weliswaar alle digitale wijsheid in pacht hebben, maar volgens Bontekoning nog echt begeleid moeten worden als het aankomt op het nemen van beslissingen, efficiënt werken en vooruitdenken. “Dat is net zo cruciaal als inhoudelijke kennis”, zegt Bontekoning. Hij pleit dan ook voor werken in gemengde teams, waar generatie Z, Y en X samenwerken.
Kortom: de 50+-vrouw begint eindelijk terrein te winnen in de huidige maatschappij. Niet dat er reden is tot uitbundig gejuich – dat nou ook weer niet. Op tv zie je bijvoorbeeld nog steeds onevenredig veel jonge vrouwen. Absoluut dieptepunt is de serie Oogappels waarin Bracha van Doesburg (37) en Maryam Housseini (31) moeders van vijftien, zestienjarigen spelen. Krankzinnige casting en nergens voor nodig. We hadden met Monica Bellucci een Bond-girl van in de vijftig, Glenn Close (74) gaf de piepjonge concurrentie het nakijken bij de Golden Globes en Sandra Bullock (56) speelde in de Netflixhit Bird Box een moeder met kleine kinderen. Oké, dat laatste was net zo ongeloofwaardig als een stel piepkuikens die pubermoeders spelen, maar ik noem het vooruitgang.
Terugkomend op mijn verjaardagsblues: volgend jaar word ik 51. En ik weet nu al dat ik het uitbundig ga vieren.
