Als er iemand veel weet over sex en liefde is het journaliste Corine Koole (62). ‘Ik wist niet dat het zo leuk en lekker kan zijn, hoor ik van vrouwen die een nieuwe liefde hebben.’
In je boek schrijf je: geen enkel huwelijk kan zonder intimiteit en sex. Sex noem je ‘een dubbelgetrokken bouillon, terwijl de rest van het leven soms smaakt als een aftreksel van een Maggi-blokje’.
“Je hoort mensen soms zeggen dat ze elkaars maatjes zijn en dat de sex niet meer zo belangrijk is, maar daar gruwel ik van. Sex is volgens mij heel belangrijk en mannen en vrouwen die zeggen dat ze na een jarenlang huwelijk niet meer hechten aan sex, doen zichzelf en de ander tekort. Het mooie van sex is dat je samen een andere wereld binnentreedt, waar andere regels gelden dan in het normale verkeer. Op het moment dat je intiem bent met iemand gebeuren er dingen die er in het dagelijks leven niet zijn, waar alles intens is en zacht en waar je alleen nog maar met z’n tweeën bezig bent. Als je samen een gezin hebt, en zeker met kinderen, zijn er altijd duizend dingen tegelijk die belangrijk zijn en aandacht vragen. Na sex lijkt het alsof conflicten minder heftig zijn, het haalt de ruwe kantjes ervan af. Sex is echt een soort cement. Natuurlijk moet je het goed met elkaar kunnen vinden en zeker als je samen een gezin hebt is dat handig, maar ik geloof er niks van dat maatjes zijn genoeg is. Sex is een genieten die je niet kunt opvangen met een avondje uit eten. Als ik in de krant lees dat mensen steeds minder sex hebben en daar ook open voor durven uit te komen, schrik ik daar echt van.”
Hoe zou dat komen dat we sex blijkbaar minder belangrijk vinden?
“Ik denk dat mensen vooral heel erg druk zijn. Het is natuurlijk leuk dat we tot op hoge leeftijd interessante levens leiden, maar dat betekent ook dat we minder tijd voor elkaar hebben. Al denk ik wel dat vrouwen van boven de 45 het in die zin beter hebben dan bijvoorbeeld dertigers. Ze zijn in de bonus. De kinderen zijn min of meer de deur uit en er is weer tijd voor elkaar. Je kunt een middagje sex plannen en hoeft niet meer ’s avonds om elf uur te denken: oh my god, nu moet ik nog sex. In mijn boek haal ik een onderzoek aan naar sex op oudere leeftijd en daaruit blijkt dat ook zeventigers en tachtigers sex meestal nog heel belangrijk vinden. Sex op die leeftijd wordt vaak geassocieerd met het gebruik van Viagra, maar dat vind ik jammer: de sex wordt misschien minder geil en minder op neuken gericht, maar je kunt nog steeds heel intiem met elkaar zijn. Je kunt ook lekker naakt tegen elkaar aan gaan liggen.”
Het idee is toch dat het met de sex minder wordt na de overgang vanwege droge vagina’s, weigerende penissen, lauwe orgasmes en uitdijende lijven.
“Dat is mijn ervaring totaal niet. Ik ben zelf al lang door de overgang heen en heb er nooit last van gehad. Veel vrouwen die ik spreek zeggen juist dat hun seksleven beter is geworden na hun 45ste en dat ze er meer dan ooit van genieten. ‘Ik wist niet dat het zo leuk en lekker kan zijn’, hoor ik vaak, bijvoorbeeld als vrouwen een nieuwe liefde zijn tegengekomen. Ze schamen zich niet meer voor hun lichaam, weten wie ze zijn en wat ze willen, ze zijn bereid energie in sex te steken omdat ze weten hoe geweldig het kan zijn en hebben er tijd voor. Echt, het wordt alleen maar beter. Een keer sprak ik een man van 75. Een keurige meneer die zijn heil zocht bij prostituees toen zijn vrouw dement werd. Na het overlijden van zijn vrouw kreeg ik een berichtje: hij was een nieuwe vrouw tegengekomen en zei ‘Ik ben zo verliefd, we kunnen niet van elkaar afblijven.’ Fantastisch toch? Een andere vrouw die ik sprak durfde pas na 33 jaar een einde te maken aan een ongelukkig huwelijk. Ze kwam een nieuwe liefde tegen en wist niet wat haar overkwam op haar zestigste. Zo heb ik talloze verhalen.”
In je boek noem je de sex tussen jou en je man ‘het wonder’. ‘Het zal blijven bestaan tot een van ons sterft’, schrijf je.
“Dat denk ik echt, anders zou er geen verhouding meer zijn tussen ons. Wij zijn eigenlijk helemaal geen stel dat geschikt is om kinderen groot te brengen. Samen een huishouden runnen, wat toch een bedrijf is waar boodschappen gedaan moeten worden en het eten op tijd op tafel moet, past ons eigenlijk helemaal niet. Ik kan geweldige gesprekken met hem hebben over film en schrijven, maar waar de boodschappen gedaan moeten worden kan bij ons al een discussie zijn. Ik ben op mijn man gevallen omdat het een anarchistische pestkop is en omdat hij slim en geestig is, maar hij is niet per se de makkelijkste man om een gezin mee te runnen. Mijn oudste zoon is nu 24, en het is mijn man nog nooit gelukt om de pannen om zes uur op tafel te hebben. Als kinderen jong zijn kan dat behoorlijk irritant zijn. Maar je blijft altijd de twee personen die je was toen je elkaar leerde kennen, en de seksuele aantrekkingskracht begon ook daar.”
Jullie zijn 33 jaar samen en de sex is nog altijd leuk en spannend?
“De sex is nog elke keer anders. Je moet sex als een avontuur zien. Als je al zo lang samen bent is het is niet meer zo dat je elkaar bespringt als je elkaar ziet, maar je kunt nog wel een diepe intimiteit samen voelen, alsof daarin alle jaren waarin je samen bent worden weerspiegeld. Vorige week waren we samen in ons appartement in Parijs. Ik was ontzettend moe en ’s nachts ben ik helemaal tegen mijn man aan gaan liggen. Dat gevoel ging zo diep, gaf zo’n groot comfort. Het gaat erom flexibel te zijn. Als je invalide raakt kun je ook geen bergen meer beklimmen, maar er zijn wel andere dingen die je wel kunt doen. Een zoen kan ook fantastisch zijn. Die krankzinnige hang naar jong willen blijven heeft in mijn ogen niks met sex te maken.”
Beïnvloedt het ook jouw humeur als je niet genoeg sex hebt?
“Zeker. Enorm zelfs. Ik ben sneller chagrijnig, kriegelig, geïrriteerd. Voor mijn man geldt dat ook. Hij is zeventien jaar ouder dan ik, maar vindt sex nog steeds even belangrijk. Ik kan het me niet voorstellen dat je geen sex meer hebt met elkaar; dan wil je toch in ieder geval sex met iemand anders?”
In je boek vertel je ook over je eigen liefdesleven.
“Alle verhalen die ik hoor zetten me natuurlijk ook aan het denken over mijn eigen relatie, daarom vond ik het mooi om dat ook mee te nemen in mijn boek. Maar net zoals mijn interviewkandidaten hebben mijn man en ik ook recht op privacy. Op een vraag als hoe vaak we het nog doen geef ik geen antwoord.”
Voor LINDA. interviewde je vrouwen die zijn verlaten door hun man. Wat heeft dat jou geleerd over geheime affaires?
‘Het verbaast me dat een op de drie relaties in Nederland stukloopt en dat mensen toch altijd denken dat hen dat niet zal overkomen. Wat ik vaak zie gebeuren, is dat mensen al hun aandacht aan hun gezin geven, en dat ze dat belangrijker vinden dan de twee mensen die ze apart daarvan zijn. Dat gaat op den duur schuren. Mensen zijn alleen nog functioneel bezig, maar in de liefde gaat het er uiteindelijk niet om wie de kinderen naar hockey brengt. De beste remedie tegen affaires is jezelf blijven ontwikkelen. Ik denk dat daarin ook het grootste geheim schuilt van relaties: je moet elkaar die ontwikkeling gunnen en loyaal zijn aan elkaar. In plaats van samen één willen zijn kun je beter oog proberen te houden voor elkaars behoeften en ontwikkeling en elkaar ruimte geven. Tijdens het schrijven van mijn boek ben ik elke maand een week naar Parijs gegaan om te werken. Er waren talloze redenen om niet te gaan: mijn dochter deed eindexamen, mijn moeder brak haar heup, maar mijn man zei elke maand: ‘Ga.’ Tegelijkertijd geef ik mijn man alle ruimte om scenario’s te schrijven waar hij misschien niets mee verdiend. Dat kunnen we dan weer heel goed samen, elkaar steunen.’
DE ZEVEN WETTEN VAN DE LIEFDE, PROMETHEUS € 19,99
INTERVIEW ROSA KOELEMEIJER. FOTOGRAFIE OOF VERSCHUREN
Lees ook: Wat wij de jongere generatie kunnen leren over sex (want op een oude fiets…)
. ‘Ik wist niet dat het zo lekker kan zijn, hoor ik van vrouwen"){kind=link}