Om in aanmerking te komen voor afvalmedicatie, moest Aafke (56, 1.67, was 114 kilo) een leefstijlinterventie-traject van twee jaar in. En dat viel nog niet mee: ‘Alles is hoe dan ook altijd je eigen schuld en je eigen verantwoordelijkheid, volgens de hulpverleners.’
Aafke kampt al sinds haar tienertijd met overgewicht en wilde na ‘duizend diëten’ graag aan de eetlustremmende prikken. “Dat gaat zo maar niet, daar hoort een hele club aan hulpverleners bij die je gaan vertellen hoe je moet leven,” zegt ze. “Allemaal aardige, goedbedoelende, vrij jonge mensen die geen idee hebben wat pijn of vermoeidheid is, of hoe lastig het leven kan zijn. En zich niet kunnen voorstellen dat je niet alles kunt opbrengen om ‘een betere versie van jezelf’ te worden, met alles wat daarbij komt kijken.
Ik zat in een groep met midlifers die braaf wenselijke antwoorden gaven
Je moet om te beginnen deelnemen aan groepsbijeenkomsten met lotgenoten. Daarin ‘leer’ je over eten, bewegen, stress, ontspannen en goed slapen. Ik zat in een groep met midlifers die braaf wenselijke antwoorden gaven en vond het een farce. Alsof niet iedereen weet dat groente gezonder is dan koeken. Dat was de eerste open deur, er zouden er nog veel volgen.
Onder andere in de persoonlijke gesprekken met een leefstijlcoach, diëtist en fysiotherapeut. Minder koolhydraten en calorieën, meer bewegen, was het devies. Dat had ik ook zelf wel kunnen verzinnen. Sterker nog, ik at op dat moment al een jaar koolhydraatarm.
Het deed niets voor mijn verzadigingspunt of de krankzinnige honger in mijn hoofd. Dáár wilde ik semaglutide voor, om rust rond eten in mijn kop te krijgen. Maar het systeem is nu zo dat je, ook als je al jaren ervaringen met diëten hebt, eerst moet bewijzen dat je gezonder kunt leven voor je écht hulp krijgt die iets doet. Het is net zoiets als moeten aankomen om voor een maagverkleining in aanmerking te komen.
Trouwens, ze noemen het hulp, maar uiteindelijk moet je het allemaal zelf doen. Dat is ook de onderliggende boodschap van elke leefstijlcoach die mijn pad heeft gekruist: ‘Het is je eigen schuld dat je zo dik bent en ik ga je vertellen hoe je anders moet gaan leven.’
Ik heb de tracker ook wel eens aan de halsband van de hond gebonden
Er moest verplicht meer worden bewogen. Dat moet je zelf regelen. ‘Ga meedoen met sportclubs en beweegclubs in je buurt om te ontdekken wat je leuk vindt.’ Als je dik bent, is een sportschool wel de laatste plek waar je wilt zijn, met alle judgy blikken van de fitgirls.
Ik vond een kneuzenklasje bij de fysio dat prima beviel, maar daar moest ik na tien keer weg om ‘door te stromen’ naar alsnog de sportschool. Over mijn lijk, dan maar liever meer lopen en fietsen. Door de wind, door de regen. Nooit de flow gevoeld waar sportliefhebbers zo enthousiast over zijn. Het uurtje lopen ’s avonds was lekker om even uit de boze puberwolk te zijn, maar ik heb de tracker ook wel eens aan de halsband van de hond gebonden en die achter een bal aan laten rennen, om aan mijn verplichte aantal stappen te komen.
Het probleem met die twintigers en dertigers die dit soort leefstijlcoaching doen is dat ze nog niks hebben meegemaakt. Hun lijf doet het nog, alles in hun leven heeft nog een opwaartse beweging, ze zijn aandoenlijk overtuigd van de maakbaarheid van het bestaan.
Geen eetdagboek, tracker of loopschema kan je voorbereiden op de diepe vermoeidheid waar je na je vijftigste mee te maken krijgt. Of op een krakend lijf, op pijntjes waarvan je het verkleinwoord gerust kunt weglaten en die niet per se weggaan van meer bewegen. Ze zijn er gewoon, zo horen bij deze levensfase, al vind niemand het leuk om het erover te hebben.
De meeste leefstijlcoaches kunnen zich er niets bij voorstellen. Zorgen om je pubers en je ouder wordende ouders? Ze weten dat het bestaat, maar ze weten niet hoe het ís en hoeveel tijd en energie het kost. Dit alles gecombineerd met een baan die niet per se leuk is, maar wel de rekeningen betaalt – dat is mijn leven.
Om eerlijk te zijn vind ik het al heel wat dat ik ondanks alles normaal functioneer. Zo’n leefstijltraject is een fulltime job erbij, met veel veranderingen die niet per se meteen iets opleveren aan een goed gevoel. Ze vragen eigenlijk van je om alles wat een beetje vreugde biedt (pasta pesto, glas wijn, dutje op de bank) in te ruilen voor eten dat je niet uit jezelf zou eten, spierpijn en nóg meer taken erbij.
Je zal maar in je kracht moeten staan als je alleen maar even wilt gaan zitten
Als het niet lukt omdat het leven er even tussendoor komt, heb je gefaald ‘want om iets te leren moet je open staan voor het proces’. Dit volgens een leefstijlcoach die het voortdurend had over ‘in je kracht staan’ terwijl ik echt alleen maar even wilde gaan zitten.
Na ruim een half jaar open deuren was ik iets afgevallen, marginaal fitter en gefrustreerd over de enorme hoeveelheid tijd en energie die erin was gaan zitten. Mijn man zei: ‘Hou er mee op, we betalen het zelf wel.’
Online was een variant met liraglutide vrij snel geregeld. Met 289 euro per zes weken is het een behoorlijke kostenpost. Het is ook niet zaligmakend, ik heb aardig wat bijwerkingen. Maar de eetstorm in mijn hoofd is gaan liggen, ik heb na het eten geen gierende honger meer en ik ben intussen in zo’n drie maanden veertien kilo afgevallen zonder dat het een enorme strijd was.
Ik weet dat dit niet de manier is waarop men wil dat je afvalt, maar voor mij is het resultaat wat telt. Plus het gevoel het zelf in de hand te hebben en niet dat hele vernederende circus meer door te hoeven, met al die afspraken, al die controles en al die open deuren, terwijl je weet dat je echt alles geprobeerd hebt. Ik zie mijn manier ook maar als verantwoordelijkheid nemen. Veertien kilo eraf is veertien kilo eraf.