30 dingen die je meteen begrijpt als je uit het oost’n komt

-

Ella woonde jarenlang in Hengelooo, bezocht haar eerste popconcert in Hengevelde, zoende voor het eerst in Dancing Olde Beth en ziet aan een huis of er katholieken wonen.

  1. Vraag een Tukker of je hem nog een koffie kunt inschenken en hij zal minzaam zeggen: ‘Ja, mag wel.’ Alsof het een gunst is, hè? Enter de kille blik van de westerling die het aanbod deed.
  2. Wie gaat kroamschudd’n blijft met zijn tengels van de pasbevallen moeder en haar baby af. Wel overhandigt de bezoeker een gigantische krentenwegge, waarvan hij of zij een deel ingepakt weer mee naar huis krijgt. Er zit geen enkele logica in dit ritueel, maar het is goed bedoeld. Zie ook punt 12.
  3. In het oost’n pakken we de vaatwasser uit, elders ruimen ze hem uit. Feestelijk, toch?
  4. Hummussoep? Nee, niet zó ver naar het oosten. Humkessoep is een lichtgebonden maaltijdsoep met aardappelen, prei, sperzieboon, snijbonen, witte bonen, knolselderij, verse worst en spek.
  5. Tante Rikie, een krasse oude dame, is de hogepriesteres, beschermheilige en artistiek directrice van de Zwarte Cross. Dit is een festival waar motorcross, theater, muziek en ‘andere apartigheid’ samenkomen. Dit jaar gaf het Rijksmuseum er een schilderworkshop bij het rustgevende geluid van stuntende motoren. Mooi man!
  6. Een spiekerbokse is een jeans, een huilbezem is een stofzuiger.
  7. Ook al kukelen ze zelfs uit de Eerste Divisie, je gaat je leven lang naar Heracles, FC Twente of De Graafschap. In dat laatste geval mag je je een superboer noemen.
  8. Wie in het oost’n een huis laat bouwen, verzekert zich van een donderbezem in de muur. Dat is geen bliksemafleider in de vorm van een bezem, maar een gemetselde of houten hagalrune om bovennatuurlijke krachten mee af te weren. Het is géén garantie om gevrijwaard te blijven van blikseminslag. Om de verwarring compleet te maken, wordt een donderbezem ook wel een topmakelaar genoemd. En dat heeft dan weer niets te maken met een goede verkoper van huizen. Wil je al even gaan liggen?
  9. De plaatselijke kermis is heilig in het oosten. Niet zozeer vanwege de attracties, maar meer om elkaar weer eens te zien, bier te drinken, bij te praten en te kijken of er nog iets te zoenen valt.
  10. Het is høken, niet heuken.
  11. Een aardenwerken pot met daarover een vlies (blaas) met daarin een stokje is een foekepot, een weinig muzikaal instrument. En daarmee ga je op oudjaarsavond als kind de deuren langs en eist met een liedje (‘Foekepotterij, foekepotterij, geef mien un cent, dan goa ik weer veurbij’) een cent. Vermoedelijk om op te houden met die herrie.
  12. In het oosten hebben mensen geen buren, maar noabers. En dat zijn ook de mensen van de overkant, van verderop in de straat en van om de hoek. Ze staan te dringen om je krentenwegge aan te bieden, maar ze maaien ook ongevraagd je gras als ze het te lang vinden.
  13. Koningsschieten heeft niets te maken met Willem-Alexander belagen, het doelwit is een houten vogel.
  14. Elke O-klank verdient extra aandacht: ‘In Almelooo is de cooolaah grandiooos.’ En dat doe je extra, want extra is expres in het dialect.
  15. Iedereen die de aardappels met bruine bonen en speklappen niet opdient met karnemelksnat is duidelijk niet geboren en getogen in het oosten. Altijd lekker: watergruwel voor toe,
  16. In de categorie Enge Streekspecialiteiten kan bakleverworst het met gemak opnemen tegen Brabantse zult. Zeker met een glaasje kuiernat erbij, een gedestilleerd vanilledrankje.
  17. Vroeger zat je als kind in de kattenbak, nu is de vraag of de kattenbak groot genoeg is voor alle boodschappen. Wat alleen logisch is als je weet dat er de bagageruimte van een auto mee wordt bedoeld.
  18. Er is maar één bier en dat heet Grolsch. Hoe ‘hipster’ de marketingeikels in Enschede het ook proberen te maken, er maar één Grolschreclame en dat is die van ‘Vakmanschap is Meesterschap’. En je bestelt het in halve liters, nóóit in pijpjes.
  19. Het is echt ondenkbaar om geen gevelteken in of op het huis te hebben om bezoekers in één oogopslag te laten zien of men hier met katholieken of protestanten van doen heeft. Oók als je nooit meer in de kerk komt.
  20. ‘Sloerig in ’n rakkert’ doet een westerling veronderstellen dat iemand niet kan tennissen, maar betekent dat iemand niet lekker is.
  21. Al is het twintig graden onder nul, rond joel (21 december) staan complete volksstammen op een midwinterhoorn geluiden voort te brengen die nog het meest doen denken aan die van een geconstipeerde olifant. Mensen in het oost’n raken hier diep ontroerd door en steken veiligheidshalve nog een kaarsje op, mocht er nog een boze geest zijn die níet op de vlucht is geslagen door het geloei.
  22. ‘Ik doe er niets op uit’ = ‘Ik trek me er niets van aan.’
  23. Met gehaktballen, warme wijn, bier en oordoppen is carbidschieten best te doen.
  24. Er gaat niets boven extreem grote paasvuren waarvoor, afhankelijk van de windrichting, Duitsland dan wel de randstad een smogalarm afgeeft.
  25. Het aanrecht pikt, de tafel pikt, je handen pikken, de vloer pikt. Hier hoeft geen politie aan te pas te komen, een sopje volstaat, want ‘pikken’ is ‘plakken’.
  26. Allochtonen (iedereen die uit het noorden, zuiden of westen komt) kijken verwilderd om zich heen als de Otto aan de straat moet worden gezet. Arme Otto? Nee, de Otto is wat elders de Kliko of rolemmer is. Met dank aan het Otto-logo dat de eerste grijze bakken hadden en diep in het collectief besef geworteld zit.
  27. ‘Niet goed te pas zijn’ wekt elders glazige blikken op, in het oost’n weet iedereen meteen dat iemand dan niet lekker is.
  28. ‘De deur is los’ biedt angstaanjagende associaties van op hol geslagen kuddes deuren. Maar het betekent dat de deur open is. Zo kan ook het raam los zijn en hebben mensen ook de boks wel eens los, als ze teveel hebben gegeten.
  29. Daldeejen: als man met een biertje in je linkerhand, een sigaar in je rechterhand en een leuke meid op je knie zitten en verder niks doen.
  30. Jonge mannen met een regenjas en een gleufhoed die onverstaanbaar zingend door de straten lopen. Met achter hen aan een lange sliert mensen die hand in hand lopen. Geen Twin Peaks, gewoon vlöggelen in Ootmarsum. De wijzen kwamen uit het oost’n, weet je nog wel?

Lees ook: 48 jeugdherinneringen die me met heimwee vervullen

gifgif
Ella Vermeulen
Ella Vermeulen
Ella Vermeulen (58) is journalist, dienaar van vier teckels en twee poezen, verslaafd aan tiara’s, internet, het nieuws en alles waarin teveel calorieën zitten.

RECENTE ARTIKELEN