Miriam heeft een zus en broer die ze hooguit tegenkomt bij haar moeder. “Mijn broer vraagt wat ik tegenwoordig doe. Terwijl ik antwoord, scrollt hij door zijn telefoon.”
Twee van mijn beste vriendinnen zijn zussen. Ze helpen en steunen elkaar en houden van elkaar. Wat de een te veel heeft, heeft de ander te weinig en samen zijn ze perfect. Niemand komt tussen hen. Ze spreken zelfs een bepaald taaltje dat voor buitenstaanders onbegrijpelijk is.
Ik heb een zus (51) en een broer (46, geloof ik) waarmee ik geen contact heb. Geen slecht contact. Geen goed contact. Gewoon. Geen contact.
Mijn zus woont zo dichtbij dat ik gemakkelijk een steen op haar dak kan gooien. Mijn broertje woont zo’n acht kilometer verderop. De laatste keer dat ik hem zag, bij mijn moeder – sorry, onze moeder – vroeg hij wat ik tegenwoordig deed. Een vrij onschuldige vraag. Maar ook een soort van pijnlijke. Ik geloof niet dat hij het zo bedoelde, maar ik wist even niet zo goed wat ik moest zeggen. Ik weet ook niet meer precies wat ik antwoordde, wel dat hij op zijn telefoon bleef scrollen. Ik had net zo goed kunnen vertellen dat ik tegenwoordig veganistische kookboeken schrijf.
Dat dit best wel afwijkend is merk ik als mensen ontdekken dat ik de zus ben van mijn broer en zus. Vorig jaar sprong er een kennis van schrik van haar stoel. Ze had het over hen en vroeg of ik soms familie was. Ik zei dat het mijn broer en zus waren. ‘Wat? Je maakt een grapje!’ Slechte grap. Pas toen mijn vriend haar ervan wist te overtuigen dat het echt zo was, besefte ze dat ik haar niet in de maling nam. Ze heeft mij drie minuten lang aangestaard terwijl ze zichhardop afvroeg hoe het kon dat ze mij al drie jaar kende maar nooit een link had gelegd tussen mij, mijn zus en broer. ‘Maar hebben jullie dan ruzie met elkaar?’ Ik haalde mijn schouders op. ‘Nee. Gewoon geen contact.’ Aan haar blik te zien, was dat voor haar pijnlijker dan voor mij.
Als ik vrienden hoor praten met hun siblings (waarom hebben wij in het Nederlands geen woord voor broers en zussen?) delen ze dezelfde herinneringen. ‘Weet je nog dat papa de bladeren uit de dakgoot moest halen en dat mama de ladder niet kon houden.’ Ze knikken eenstemmig, maken elkaars zinnen af, kennen het einde van elke familieanekdote. Als ik met mijn zus en broer herinneringen ophaal, lijkt het alsof we niet in hetzelfde gezin zijn opgegroeid. Alsof zij andere ouders hadden. Of dat ik andere ouders had. Vaak stokken onze herinneringen om die reden.
Als ik mijn twee vriendinnen die ook zussen zijn hoor praten over vroeger, kan ik daar enorm van genieten. Hoe ze aan een woord genoeg hebben om in schaterlachen uit te barsten. De stilte die valt als ze het hebben over de onverwachte dood van hun lieve moeder. Dat de een dan haar hand legt op de hand van de ander. Hoe ze elkaar dan aankijken. Om vervolgens weer verder te kakelen in dat onbegrijpelijk taaltje. En mij die ene anekdote over ons pa vertellen terwijl ze elkaars zinnen afmaken. Uit alles blijkt dat ze zussen zijn. Uit alles blijkt dat ze nu en in de toekomst elkaar zonder woorden zullen begrijpen. Uit alles blijkt dat ze van elkaar houden en steeds meer op elkaar gaan lijken.
Ik hou van mijn zus. En van mijn broer. Maar vraag mij niet of dat andersom ook zo is. Ik heb echt geen idee.
