Dankzij de lieve zorg van vele thuiszorghulpen kon de moeder van Dorine Hermans (56) thuis blijven wonen. ‘Jullie opereren ver buiten de schijnwerpers, met kwetsbare ouderen die je zo omver kunt blazen. Met het grootste respect wassen en verschonen jullie hun verweerde, versleten lichamen, dag in, dag uit.’
Lieve Esther, Jolanda, Lianne, Loes, Marjan, Myriam, Regina, Remco, Roos, Rosa, Ruud, Susan, Tjitske, Tonia en al die anderen,
Zijn jullie wel echt?
Dat hebben mijn broers, zusje en ik ons de afgelopen jaren vaak afgevraagd. Angels can fly because they take themselves lightly. Die spreuk zetten we in de zomer van 2016 boven de overlijdensannonce van de allerliefste moeder van de hele wereld: die van ons. Maar hij slaat net zo goed op jullie. De engelen van de thuiszorg.
Wij waren niet de enige die vonden dat onze moeder geweldig was. Iedereen hield van haar. De slager, de groenteboer, de fietsenmaker, de vuilnismannen op de stort, de boeren waar ze het voer voor haar kippen kocht. En alle kinderen die haar pad kruisten. Als de echtparen die haar als voogd hadden aangewezen voortijdig waren gestorven, hadden wij wel twintig nieuwe broertjes en zusjes gehad. Niet omdat ze zo voorbeeldig opvoedde. Ze trad alle pedagogische voorschriften met voeten. Ze bezorgde ons geen enkele structuur, ze gooide met de pet naar het huishouden. Bij ons thuis was het zo’n rommel dat leek het alsof de Titanic net was gezonken. Ik kan me niet herinneren dat ons eten ooit niet aangebrand was. Of dat ze bij welke gelegenheid dan ook op tijd was.
Maar ze was extreem geestig, en wijs en gezellig en zo warm als een kacheltje. Iedereen wilde bij haar schuilen. Bij haar begrafenis puilde de kerk uit van de fans. Neven en nichten kwamen ervoor uit Parijs, Londen, Rome, Istanbul. Aan het aantal lieve speeches kwam geen einde.
Deze droombegrafenis was een pleister op onze wonden. Wonden die we de jaren tevoren hadden opgedaan toen we machteloos toezagen hoe de ziekte van Alzheimer onze moeder kaapte. Uiteindelijk kon ze alleen nog maar heel lief lachen en geknuffeld worden. Ze vergat hoe ze moest schrijven, hoe ze moest lopen, hoe ze moest praten. Terwijl praten haar lust en haar leven was. Het was bar en boos. Ze kreeg een zwaardere straf dan de grootste criminelen in het Nederlandse rechtssysteem. Hans Kraaij junior, die hetzelfde meemaakt met zijn moeder, zei dat hij zich na elke bezoek aan zijn ouders voelt als een knock-out geslagen bokser.
Maar gelukkig hadden we jullie.
Die vreselijke tijd heeft ons iets positiefs opgeleverd: de ontdekking dat er puur goede mensen bestaan. Naast het ziekbed van mijn moeder zagen we op tv de nieuwsbulletins waar slechtheid een gezicht kreeg. IS-soldaten lieten trots zien hoe ze mensen onthoofdden. Tijdens mijn moeders ziekte verdronken tienduizenden bootvluchtelingen. We zagen aangespoelde lijkjes van peuters en kleuters. Intussen doemden er drie keer per dag trouwe toonbeelden van innerlijke beschaving op aan het bed van mijn moeder: jullie. Altijd aardig, altijd respectvol.
Jullie zijn in de loop der jaren steeds raadselachtiger geworden voor ons. Met jullie talent voor onbaatzuchtige liefde in een wereld waar alles draait om scoren en status, waar iedere puber de CEO is van zijn eigen merk op de sociale media. Jullie opereren ver buiten de schijnwerpers, met kwetsbare gehandicapte ouderen die je zo omver kunt blazen.
Met het grootste respect wassen en verschonen jullie hun verweerde, versleten lichamen, dag in, dag uit, in hun verstilde eenzaamheid. We worden allemaal geboren met een natuurlijke afkeer van mensen die niet ‘schoon’ zijn. Bij schattige baby’tjes is het al moeilijk daar doorheen te breken. Luiers verschonen wordt gezien als de naarste kant van het ouderschap. Als ik een ongewassen zwerver ruik in de AH, ga ik gauw een schap verderop. Ik schaam me al als ik vergeten ben deodorant op te doen. Jullie klanten weten uit een vorig leven hoezeer ze met lege handen staan doordat ze zich niet meer kunnen verzorgen. Het woord ‘naakt’ krijgt in hun geval een nieuwe dimensie.
Met een wonderlijk mengsel van begrip en respect en wijsheid en milde humor helpen jullie hen uit hun verlegenheid. Ik heb vaak vanuit een verscholen hoekje aangezien hoe lief en rustig jullie aan het zorgen waren; hoe mijn moeder zich ontspande omdat ze voelde dat ze in goede handen was. Jullie brachten haar vaak aan het lachen, haar favoriete bezigheid. Vooral Remco was daar goed in, grote stoere Remco die bij hooligan-steekproeven onmiddellijk zou worden aangehouden wegens al zijn tatoeages. Hij en mijn kleine moedertje waren net een komisch duo.
Een andere naam die ik wil noemen is die van Ruud, die jaren geleden van de ene op de andere dag niet meer verscheen. Hij belde op om te zeggen dat hij opeens te horen had gekregen dat hij ernstig ziek was en nog maar een paar weken te leven had. En dat hij het zo erg vond dat hij geen afscheid meer kon nemen van mijn moeder. Maar dat ik dat misschien maar niet moest zeggen tegen haar om haar niet overstuur te maken.
Jullie beroep heeft in de verste verte niet de status die het verdient. Jullie zouden allemaal een Olympische medaille moeten hebben. Jullie zouden betaald moeten worden boven de Balkenende-norm. De politici die nu jullie lot in handen hebben zullen dat helaas pas ontdekken als ze hun eigen lot in die van jullie moeten leggen. Als ze verkreukeld en verfomfaaid zijn, zich niet meer kunnen wassen, zich niet meer kunnen voeden. Maar dan is het te laat. Dan zullen hun opvolgers op jullie bezuinigen in al hun argeloosheid.
We danken jullie namens onze ouders, en namens alle anderen die het niet meer kunnen uitspreken. Onuitsprekelijk dankbaar, dat zijn we.
